ذبح حیوان دو جنسه در قربانی حج [شرائط حیوان قربانی]

پرسش : آیا دو جنسه بودن حیوان نقص محسوب شده و ذبح چنین گوسفندی برای قربانی حج جایز است؟

پاسخ : در صورتی که عرف آن را عیب محسوب کند همان حکم را دارد و چون مشکوک است از آن برای قربانی حج استفاده نشود.

معيار تعيين خوراک برای پرداخت فطره [کلیات زکات فطره ]

پرسش : آیا در پرداخت زکات فطره خوراک شخصی خود انسان ملاک می باشد؟

پاسخ : در زكات فطره خوراك شخصى خود انسان ملاك نيست بلكه خوراك معمولى اهل شهر و يا محل ملاك است؛ بنابراين، كسى كه هميشه برنج مى‏خورد مى‏تواند زكات فطره را از گندم بدهد.

میزان زکات فطره قابل پرداخت به فقیر [کلیات زکات فطره ]

پرسش : چه مقدار می توان به فقیر زکات فطره پرداخت؟

پاسخ : احتياط واجب آن است كه به فقير بيشتر از مخارج سالش و كمتر از يك صاع (تقريباً سه كيلو) داده نشود.

وقت اداى زكات فطره [کلیات زکات فطره ]

پرسش : وقت پرداختن زکات فطریه چه زمانی است؟

پاسخ : وقت اداى زكات فطره، روز عيد فطر قبل از انجام نماز است؛ بنابراين، كسى كه نماز عيدفطر را مى‏خواند بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد را نمى‏خواند مى‏تواند تا ظهر روز عيد تأخير بيندازد.

استحباب پرداخت زکات فطره توسط فقير [کلیات زکات فطره ]

پرسش : پرداخت زکات فطره توسط شخص فقیر چه حکمی دارد؟

پاسخ : مستحب است شخص فقيرى كه فقط به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) گندم يا مانند آن دارد زكات فطره را بدهد و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد فطره آنها را بپردازد، مى‏تواند آن يك صاع را به قصد فطره به يكى از آنان بدهد و او هم با همين قصد به ديگرى مى‏دهد، تا نفر آخر و بهتر است بعداً آن را به كسى بدهند كه از خودشان نباشد و اگر يكى از آنها صغير است ولى او به جاى او بگيرد و بعد به شخص ديگرى دهد.

اعتبار قصد قربت در زکات فطره [کلیات زکات فطره ]

پرسش : آیا باید در هنگام پرداخت زکات فطره، قصد قربت نمود؟

پاسخ : در زكات فطره مانند زكات مال قصد قربت لازم است، يعنى بايد براى اطاعت فرمان خدا زكات فطره بدهد و نيّت فطره نيز شرط است.

تقدّم بر امام در أفعال نماز [تبعیت از امام ]

پرسش : آیا ماموم می تواند زودتر از امام کارهای نماز را انجام دهد؟

پاسخ : رکوع و سجده قبل از امام جایز نیست،(یعنی نماز باطل است) و ماموم بايد كارهاى نماز را مانند ركوع و سجود جلوتر از امام انجام ندهد، بلكه همراه امام يا كمى بعد از او به جا آورد.

مبطلات اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : مبطلات اعتکاف را بیان فرمایید؟

پاسخ : امور زير باطل كننده اعتكاف است: 1. تمام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند، چنانچه در روز انجام شود. 2. آميزش با همسر، چه در روز باشد و چه در شب،البته سایر تمتعات بنابر احتیاط واجب مبطل است. 3. ارتكاب ساير محرّماتِ اعتكاف نظير خريد و فروش و استشمام عطريّات و بوهاى خوش، بنابر احتياط واجب، بلكه خالى از قوّت نيست.

حکم ارتکاب سهوی محرمات باطل کننده اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : چنانچه معتکف یکی از محرمات باطل کننده اعتکاف را از روی سهو یا فراموشی انجام دهد چه حکمی دارد؟

پاسخ : در فرض سؤال اعتكاف او خالى از اشكالى نيست.

عدم فوریّت قضای اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا به جا آوردن قضای اعتکاف، واجب فوری می باشد؟

پاسخ : قضاى اعتكاف، واجب فورى نيست؛ هر چند انجام آن در اوّلين فرصت مطابق احتياط است.

عدم وجوب قضای اعتکاف نذری میّت بر ولیّ او [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر معتکف در حین اعتکاف نذری یا مانند آن که واجب شده است بمیرد؛ قضای آن بر ولیّ میّت واجب است؟

پاسخ : هرگاه معتكف در اثناى اعتكافى كه به سبب نذر يا مانند آن واجب شده از دنيا برود، قضاى آن بر ولىّ ميّت واجب نيست هر چند مطابق احتياط است.

حکم بطلان اعتکاف با زنا و شراب خواری در شب [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا ارتکاب حرام مانند زنا و شراب خواری در شب موجب بطلان اعتکاف می باشد؟

پاسخ : زنا کردن موجب بطلان اعتکاف است و مشروب خوردن بنابراحتیاط واجب موجب بطلان اعتکاف است.

حکم نگاه حرام در زمان اعتکاف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : آیا نگاه شهوت انگیز موجب بطلان اعتکاف مى شود؟

پاسخ : موجب بطلان اعتکاف نمى شود.

باطل شدن اعتکاف بسبب باطل شدن روزه معتکف [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر روزه معتكف باطل شود، آيا اعتكافش نيز باطل مى گردد؟

پاسخ : آرى! اعتكاف او هم باطل مى شود.

هر کار حرامی موجب بطلان اعتکاف نیست [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر معتكف مرتكب فعل حرامى شود كه روزه را باطل نمى كند، اعتكافش چه حكمى دارد؟

پاسخ : هركار حرامى اعتكاف را باطل نمى كند تنها امور خاصّى اعتكاف را باطل مى كند .

وظیفه معتکف در صورت های مختلف باطل شدن اعتکافش [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر اعتكاف به وسيله يكى از مبطلات و مفسدات باطل شود در صور زير چه حكمى دارد؟ الف) در صورتى كه اعتكاف، واجب معيّن باشد. ب) در صورتى كه اعتكاف واجب غير معيّن باشد. ج) در صورتى كه اعتكاف استحبابى باشد.

پاسخ : هرگاه انسان، اعتكاف خود را به سبب ارتكاب يكى از مبطلات اعتكاف باطل كند چنانچه آن اعتكاف واجب معيّن بود (و وقت آن گذشته) بايد قضاى آن را بجا آورد، و اگر واجب غير معيّن بوده، بايد آن را دوباره انجام دهد، مگر اينكه به هنگام نيّت اعتكاف يا اجراى صيغه نذر شرط رجوع كرده باشد، كه در اين صورت نيازى به قضا يا اعاده آن نيست. و اگر اعتكافش واجب نبوده، ولى در روز سوم آن را باطل كرده، در اينجا نيز بايد قضاى آن را بجا آورد، امّا اگر در روز اوّل و دوم (قبل از تكميل دو روز) بوده، وظيفه اى ندارد.

تکلیف معتکفی که با علم یا جهل به موضوع جای کسی را غصب کرده [مبطلات اعتکاف ]

پرسش : اگر شخصى جاى كسى را كه معتكف بوده غصب كند، فرموده اند اعتكاف او باطل است، حال اگر جاهل يا عامد بوده و اكنون پشيمان شده، و جاى خود را عوض كرده، آيا اعتكاف او صحيح است؟ و در صورت عمد آيا كفّاره دارد؟

پاسخ : اگر جاهل به موضوع باشد، اعتكاف او صحيح است ولى اگر غصب بودن را مى دانسته و حكم اعتكاف را نمى دانسته، اعتكاف او صحيح نيست. و توبه در اينجا مشكلى را حل نمى كند.

تکلیف هزینه دانشگاه فرزند که پدر عهده دار شده بود بعد از فوت [متفرقه ارث]

پرسش : پدری به پسرش گفته که در دانشگاه ثبت نام کن و هزینه های تحصیل با من حال پدر قبل از پرداخت هزینه های تحصیل فوت کرده تکلیف پسر دانشجو چیست؟ آیا این قرض است و باید از اصل ارث محاسبه شود یا...؟

پاسخ : در فرض سوال تنها قول و وعده بوده است و از ارث چیزی در زمینه تحصیل به پسر نمی رسد مگر با رضایت تمام وراث.

شهادت غیر مسلمان بر غیر مسلمان [شهود]

پرسش : آیا شهادت غیر مسلمان بر غیر مسلمان یا اهل کتاب بر اهل کتاب قابل استناد می باشد؟

پاسخ : بله قبول میشود.

تصرف محجور در اموال رهن گذاشته شده قبل از حجر [احکام حجر]

پرسش : اگر کسی ضمن قرارداد با مشتری این شرط را بگذارد (( مدیون ضمن عقد خارج لازم یا ضمن همان عقد قبول نمود کلیه حساب های بانکی خود را به عنوان وثیقه نزد طلبکار قرار بدهد و در صورت محجور شدن ( ورشکستگی و جنون و ...) مرتهن نسبت به سایر طلبکاران اولویت تصرف در وثیقه را داشته باشد ایا این شرط صحیح است یا خیر؟ با توجه به اینکه محجور ممنوع التصرف در اموال خودش است ایا این ممنوعیت نسبت به اموالی که قبلا در رهن و وثیقه گذاشته هم صادق است یا خیر؟

پاسخ : اموالی که محجور قبل از حجر در رهن گذاشته مشمول احکام حجر نیست.

تعیین متولی برای مسجد [متولی مسجد ]

پرسش : آیا مسجد متولی بردار است ؟ اگر هست متولی می تواند وصیّت کند که تولیت را نسل بعد نسل در ورثاء خودش انتقال یابد؟

پاسخ : در صورتی که مسجد موقوفاتی نداشته باشد نیازی به متولی ندارد و در صورتی که موقوفاتی دارد متولی توسط واقف به هنگام وقف تعیین میشود واگر واقف متولی را تعیین نکرده توسط حاکم شرع تعیین میشود.

استفاده ازالفاظی مانند (سلام الله علیه)برای غیر معصوم [متفرقات]

پرسش : آیا بکار بردن الفاظی مثل(صلوات الله علیه) و یا (سلام الله علیه) برای غیر معصومین (علیهم السلام) مثلا برای پدر و مادر جایز است؟

پاسخ : حرام نیست ولی ترک آن بهتر است

تلفیق دو روش در نماز آیات [دستور نماز آیات ]

پرسش : آیا در نماز آیات می توان هر رکعت را به یکی از دو روش خواند؟

پاسخ : مانعى ندارد كه در نماز آيات ركعت اوّل را مطابق يكى از دو روش به جا آورد و ركعت دوم را مطابق روش ديگر. همچنین می تواند در یک رکعت بعد از حمد یک سوره را چهار قسمت کند و بعد از هر قسمت به رکوع برود و قبل از رکوع پنجم یک حمد و یک سوره کامل بخواند.

طریقه خواندن نماز آیات [دستور نماز آیات ]

پرسش : نماز آیات چگونه خوانده می شود؟

پاسخ : نماز آيات دو ركعت است و هر ركعت پنج ركوع دارد و مى‏توان آن را دو گونه به جا آورد: 1- بعد از نيّت، تكبير بگويد و يك حمد و سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره تمام بخواند، باز به ركوع رود، تا پنج بار اين كار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را مانند ركعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام‏دهد. 2- بعد از نيّت و تكبير و خواندن حمد، آيه ‏هاى يك سوره را پنج قسمت كند و يك قسمت از آن را بخواند و به ركوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به ركوع رود و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد و بعد به ركوع رود و ركعت دوم را هم به همين صورت به جا آورد، مثلًا سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» را به ترتيب زير تقسيم كند: قبل از ركوع اوّل: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» بگويد و به ركوع رود بعد بايستد و بگويد: «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» باز به ركوع رود و سربردارد و بگويد: «اللَّهُ الصَّمَدُ»، باز به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «لَمْ ‏يَلِدْ وَ لَمْ‏ يُولَدْ» و به ركوع رود و سر بردارد و بگويد: «وَ لَمْ ‏يَكُنْ لَهُ كُفُوَاً احَدٌ»، بعد به ركوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند و ركعت دوم را نيز مانند ركعت اوّل به‏ جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گويد.

وقت نماز آیات هنگام خسوف وکسوف [وقت نماز آیات]

پرسش : هنگام خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی چه زمانی باید نماز آیات خوانده شود؟

پاسخ : در موقع گرفتن خورشيد يا ماه وقت نماز آيات از موقعى است كه شروع به گرفتن كرده و تازمانى كه كاملًا باز نشده ادامه دارد، ولى احتياط مستحب آن است قبل از شروع به باز شدن نمازرابخواند.

وجوب نماز آیات با گفته منجمین [شرایط وجوب نماز آیات ]

پرسش : آیا به گفته منجمین می توان اعتماد کرد و نماز آیات واجب می شود؟

پاسخ : اگر از گفته منجّمين و اشخاصى كه از اين امور اطّلاع دارند اطمينان‏ پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته، بايد نماز آيات را بخواند و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى‏گيرد و فلان مقدار طول مى‏كشد و به گفته آنها اطمينان پيدا كند، بايد وقت را رعايت كند.

مصادیق کفّار حربی در مسأله کپی رایت [حق تکثیر (کپی رایت)]

پرسش : درباره ی استفاده از نرم افزار ها که بدون رعایت اجازه تولید کننده، اصلى آن جایز نیست، مگر در صورتى که از کفّار حربى باشند آیا جز اسرائیل به کس دیگری هم کافر حربی می گویند؟ و این در حالی است که تقریبا همه ی نرم افزار های ما از امریکا و بعد اروپا است، شاید فقط یک برنامه ی ترجمه متن معروف از اسرایل موجود باشد با این حال تکلیف چیست ؟ آیا ما گناهی مرتکب می شویم؟

پاسخ : امریکا، انگلیس، فرانسه، اسرائیل و... جزو کشورهای محارب هستند.

عدم تفاوت حکم نسبت به استفاده شخصی با تجاری از کپی رایت [حق تکثیر (کپی رایت)]

پرسش : آيا مى‏توان گفت تکثیر برنامه‏هاى كامپيوترى اعم از فيلم، برنامه‏هاى آموزشى و سرگرمى، كه امروزه ساخته مى‏شود، اگر براى استفاده شخصى باشد اشكال ندارد؛ اما اگر کپى ‏بردارى را منبع كسب خود قرار دهد اشكال دارد.»؟

پاسخ : در فرض سوال فرقى نمى‏كند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی