پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

حکم زکات غلاتی که پدر به فرزندان هدیه کرده [زکات غلّات ]

پرسش : پدرم مقلّد امام خمینی رحمةالله علیه می‌باشد و این‌جانب مقلّد حضرت‌عالی هستم؛ قابل‌ذکر است که پدرم هرساله محصولات خرمای نخلستان را به شش نفر از فرزندانش واگذار می‌کند تا آن‌ها پس از رسیدن محصول و فروش آن، درآمد آن را صرف تحصیل، لباس و مانند آن کنند؛ درمجموع محصول به حدنصاب زکات می‌رسد اما سهم تک‌تک فرزندان به حدنصاب نمی‌رسد. با توجه به این مطلب، پرداخت زکات آنچه حکمی دارد؟
پاسخ : درصورتی‌که قبل از تعلّق زکات، به پسرانش واگذار کند و سهم هر یک از آنان به حدنصاب برسد، زکات دارد ولی در غیر این صورت زکات واجب نیست؛ ضمناً اگر بعد از شروع رسیدن خرما واگذار کند باید زکات آن را بپردازند.

حکم زکاتِ سهم دریافتی کارگران از زراعت [زکات غلّات ]

پرسش : آیا به سهمی که کارگران کشاورزى از زراعت به‌عنوان حق‌الزحمه می‌گیرند، زکات تعلّق می‌گیرد؟
پاسخ : اگر گرفتن سهمى از زراعت در مقابل همه کارهای کشاورزى باشد (آن‌چنان‌که در میان مالک و رعیت در بلاد ما معمول است) زکات به سهم آن‌ها تعلّق می‌گیرد؛ به‌شرط این‌که سهم آن‌ها به حدنصاب برسد. امّا اگر سهم را فقط در مقابل درو کردن یا مانند آن بگیرد ـ یعنى بعد از وقت تعلّق زکات ـ در این صورت چیزى بر کارگر نیست.

زمان تعلق زکات به گندم و جو [زکات غلّات ]

پرسش : زكات گندم و جو در چه وقتى واجب می‌گردد؟
پاسخ : زكات گندم و جو وقتى واجب می‌شود كه دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند ولى وقت دادن زكات در گندم و جو زمانى است كه آن را خرمن كنند و کاه را جدا نمايند.

زمان تعلّق زکات به انگور و کشمش و خرما [زکات غلّات ]

پرسش : زكات انگور و کشمش و خرما در چه وقتى واجب می‌گردد؟
پاسخ : زكات انگور و كشمش موقعى است كه ميوه برسد و به آن انگور گويند و همچنين در مورد خرما زمانى است كه خرما برسد و قابل‌خوردن شود؛ ولى وقت دادن زکات در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شود، مگر اين‏كه بخواهند آن را به‌صورت تر مصرف كنند كه بايد زكات آن را بدهند به‌شرط این‌که خشک‌شده آن به حدنصاب برسد.

حکم زکات انگوری که کشمش نمی‌شود [زکات غلّات ]

پرسش : آيا به انگوري که تبديل به کشمش نمی‌شود زکات تعلّق می‌گیرد؟
پاسخ : زکات چنين انگوري واجب نيست، ولي مستحب است تخمين بزنند چنانچه کشمش شود و به حدنصاب برسد، زکات بپردازند.

حکم زکات در صورت رشد غلات با رطوبت زمین مجاور [زکات غلّات ]

پرسش : اگر غلات مجاور زمینی که با آب چاه آبیاری می‌شود از رطوبت حاصله مشروب گردد پرداخت زکات آن چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه زراعتى را با آب چاه آبيارى كنند و در زمين مجاور آن زراعتى باشد كه از رطوبت آن زمين استفاده كند و محتاج به آبيارى نشود زكات زراعتى كه با آب چاه آبيارى شده، یک‌بیستم و زكات زراعتى كه مجاور آن است یک‌دهم مى‏باشد.

مقدار نصابِ زکات غلات أربع [زکات غلّات ]

پرسش : شرط وجوب زکات گندم، جو، خرما و کشمش و نصاب آن را بیان فرمایید؟
پاسخ : زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب است كه به حدنصاب برسد و نصاب آن‌ها «288 من تبريز، 45 مثقال كمتر» است كه حدود «847 كيلوگرم» برآورد شده (كمى كمتر از سه‏ خروار).

معیار قیمت بذر در محاسبه زکات [زکات غلّات ]

پرسش : برای محاسبه زکات در صورت کسر قیمت بذر از حاصل، قیمت روز بذرافشانی یا روز برداشت محصول معیار می‌باشد؟
پاسخ : معیار قیمت روز بذرافشانى است ولی بنا بر احتیاط مستحب مخارجى را که براى زراعت کرده از حاصل کسر نکند، همچنین قیمت تخمى را که براى زراعت پاشیده است.

کسر نکردن مبلغ خرید درخت انگور و خرما از محصول [زکات غلّات ]

پرسش : آیا خرید درخت انگور و خرما جزء مخارج زراعت محسوب می‌گردد؟
پاسخ : هرگاه درخت انگور يا خرما را بخرد قيمت آن مسلماً جزءِ مخارج نيست و اگر خرما يا انگور را پيش از رسيدن بخرد احتياط واجب آن است كه پول آن را نيز از محصول كم نكند، همچنين پولى را كه براى خريد زمين مى‏دهد جزءِ مخارج نيست.

وظيفه کسى که در چند شهر غلات اربعه دارد [زکات غلّات ]

پرسش : اگر انسان در چند شهر كه فصل آن‌ها با يكديگر اختلاف دارد زراعت‌های متعدّدی داشته باشد؛ برای پرداخت زکات آنچه وظیفه‌ای دارد؟
پاسخ : اگر انسان در چند شهر كه فصل آن‌ها با يكديگر اختلاف دارد، يعنى‏ زراعت و ميوه آن‌ها در یک‌وقت به دست نمى‏آيد، گندم يا جو يا خرما و انگور داشته باشد، همه آن‌ها محصول يك سال حساب می‌شود و چنانچه چيزى كه اوّل مى‏رسد به‌اندازه نصاب باشد بايد زكات آن را بدهد و زكات بقيّه را هر وقت به دست آيد مى‏پردازد و اگر آنچه اوّل مى‏رسد به‌اندازه نصاب نباشد، صبر مى‏كند تا بقيّه آن برسد، اگر روی‌هم‌رفته به مقدار نصاب شود زكات آن واجب است.

مقدار زکات غلات در صورت پرداخت آب‌بهای رودخانه [زکات غلّات ]

پرسش : اگر شخصی گندم و جو را با آب رودخانه‌ای که دولت به کشاورزان می‌فروشد مشروب کند مقدار زکات آن چقدر می‌باشد؟
پاسخ : مقدار زکات آن‌یک‌دهم است، مشروط بر این‌که آب را با پمپ و مانند آن از رودخانه نکشند؛ و إلاّ مقدار زکات یک‌بیستم می‌باشد.

چگونگی محاسبه زکات در صورت اختلاط محصول دیم و آبی [زکات غلّات ]

پرسش : چنانچه محصول دیم و آبی مخلوط شود به‌گونه‌ای که مقدار آن قابل‌تشخیص نباشد، چگونه باید زکات آن را بپردازند؟
پاسخ : اگر احتمالی در ذهن دارد به آن عمل کند و الا یک پانزدهم بدهد.

عدم جواز پرداخت زکات غلات خشک از غلات تازه [زکات غلّات ]

پرسش : پرداخت زکات غلات خشک از غلات تازه، مانند پرداخت زکات کشمش از انگور چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر زكات خرما يا كشمش بر او واجب باشد نمى‏تواند زكات را از رطب تازه يا انگور بدهد (ولى می‌تواند رطب تازه يا انگور را به مستحق بفروشد بعد بدهى او را از باب زكات حساب كند) امّا اگر بخواهد رطب يا انگور را قبل از خشك شدن بفروشد می‌تواند زكات آن را از خودش بدهد.

عدم محاسبه وزن کاه در نصاب گندم [زکات غلّات ]

پرسش : آیا در محاسبه زکات، وزن کاه نیز جزء نصاب گندم محسوب می‌شود؟
پاسخ : وزن کاه را در نصاب گندم محاسبه نمی‌کنند یعنی وزن خالص گندم اگر به حدنصاب برسد زکات به آن تعلق می‌گیرد.

مقدار زکات غلات در صورت پرداخت آب‌بهای سد [زکات غلّات ]

پرسش : اگر شخصی گندم و جو را با آب سدی که دولت به کشاورزان می‌فروشد مشروب کند مقدار زکات آن چقدر می‌باشد؟
پاسخ : مقدار زکات آن یک‌بیستم است.

تعیین مقدار زکاتِ غلات، متناسب با نوع آبياري [زکات غلّات ]

پرسش : مقدار زکات غلات برای پرداخت چگونه محاسبه می‌شود؟
پاسخ : برای این‌که مقدار زکات غلات مشخص شود باید نوع آبیاری محصولات را ملاحظه نمود، بنابراین: الف: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که از آب باران، يا قنات و نهر و سد و يا رطوبت زمين مشروب شود، یک‌دهم است. ب: مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور درصورتی‌که با آب چاه‌های‏ عميق و نيمه عميق و کم‌عمق، يا به‌وسیله دلو و دست و حيوان از چاه يا رودخانه آب بكشد و آن را آبیاری سازد زكات آن‌یک بيستم است. ج: اگر زراعتى با هر دو نوع مذکور آبيارى شود درحالی‌که زمین نیازی به آبیاری نوع دیگر نداشته یا اینکه آبیاری نوع دیگر به‌قدری كم باشد كه به‌حساب نيايد یا اصلاً اين كار تأثیری در محصول نداشته باشد بايد مطابق آن‏كه غالباً آبیاری شده زكات بدهد، ولى اگر از هر دو به مقدار قابل‌توجهی آبیاری شده است، مثلاً نصف يا ثلث مدّت با آب باران و بقيّه با آب چاه مشروب شده، بايد زكات آن را نيمى به‌حساب یک‌دهم و نيمى به‌حساب یک‌بیستم بدهد.

کسر مبلغ فروش کاه از مخارج زراعت [زکات غلّات ]

پرسش : چنانچه بعد از برداشت گندم، کاه آن بفروش برسد؛ آیا باید قیمت فروش کاه را از مخارج زراعت کسر کرد؟
پاسخ : وجه کاه را از مخارج زراعت کم کنند.

حکم کسر اجرت العمل مالک از زکات [زکات غلّات ]

پرسش : اگر کشاورزی برخلاف روال گذشته به‌جای کارگر، آبیاری زمین را انجام دهد؛ آیا می‌تواند مزد کارکرد خود را از زکات کسر کند؟
پاسخ : کسر این‌گونه مخارج از زکات بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

چگونگی محاسبه زکات غلات در صورت جهل به شیوه آبیاری [زکات غلّات ]

پرسش : اگر فردی آگاهی از شیوه آبیاری غلات نداشته باشد چگونه باید زکات آن را محاسبه کند؟
پاسخ : اگر نداند كه آبيارى با آب باران بوده يا با آب چاه و مانند آن، فقط یک‌بیستم بر او واجب ‏است.

جواز کسر مخارج زراعت قبل از محاسبه زکات [زکات غلّات ]

پرسش : آیا قبل از محاسبه زکات، می‌توان مخارج زراعت را از آن کسر نمود؟
پاسخ : مخارجى را كه براى زراعت كرده ازجمله قيمت بذری كه براى زراعت پاشيده، می‌تواند از محصول کم کند و زکات بقیّه را بپردازد؛ هرچند احتیاط مستحب آن است که کم نکند.

چگونگی محاسبه زکات در صورت استعمال گندم زکات داده نشده [زکات غلّات ]

پرسش : اگر كسي در تمام طول عمر خود از گندم غير مزكّى استفاده كرده باشد، چنانچه بخواهد زكات آن را بپردازد؛ چگونه بايد زکات را محاسبه كند؟
پاسخ : به مقداری که یقین دارد به قیمت روز بپردازد.

زکات رطب و انگوری که قبل از خشک شدن مصرف‌شده [زکات غلّات ]

پرسش : اگر رطب و انگور را پيش از خشك شدن مصرف كند يا به فروش برساند، تکلیف زکات آن چیست؟
پاسخ : در صورتى زكات آن واجب است كه خشک‌شده آن‌ها به‌اندازه نصاب باشد.

حکم زکات درختى که در سال، دو بار ميوه می‌دهد [زکات غلّات ]

پرسش : اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دومرتبه ميوه دهد پرداخت زکات آنچه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دومرتبه ميوه دهد چنانچه روی‌هم به مقدار نصاب باشد، زكات آن را بناتر احتياط واجب بايد بدهد.

چگونگی پرداخت زکات محصولي که خوب و بد دارد [زکات غلّات ]

پرسش : زکات محصولی را که جنس خوب و بد دارد چگونه باید پرداخت نمود؟
پاسخ : اگر محصول زراعت او خوب و بد دارد بايد زكات هرکدام را از خود آن بدهد و يا قيمتش را حساب كند و نمى‏تواند زكات همه را از جنس بد بدهد و اگر همه را از خوب بدهد بهتر است.

وظيفه خريدار غلات در صورت شک در پرداخت زکات [زکات غلّات ]

پرسش : اگر خریدار شک کند که فروشنده غلات، زکات آن را پرداخته است وظیفه‌ی او چیست؟
پاسخ : هرگاه انسان گندم و جو، يا خرما، يا انگور را بخرد و بداند فروشنده زكات آن را داده زكات بر او واجب نيست و اگر شك كند باز چيزى بر او لازم نيست.

وظيفه خريدار غلات در صورت یقین به عدم پرداخت زکات [زکات غلّات ]

پرسش : اگر خریدار یقین کند که فروشنده غلات، زکات آن را نپرداخته است وظیفه‌ی او چیست؟
پاسخ : هرگاه انسان گندم و جو، يا خرما، يا انگور را بخرد و بداند فروشنده زكات آن را نداده است، معامله نسبت به مقدار زكات باطل است مگر اين‏كه حاكم شرع اجازه دهد، در اين صورت قيمت مقدار زكات را از فروشنده می‌گیرد و اگر اجازه ندهد زكات را از خريدار خواهد گرفت و درصورتی‌که خريدار قيمت آن را به فروشنده داده می‌تواند از او پس بگيرد.

کسر مقدار بذری که زکاتش در سال قبل پرداخت شده [زکات غلّات ]

پرسش : چنانچه مقدار بذری که برای کاشت گندم می‌کارند در سال گذشته زکات آن داده‌شده باشد؛ آیا امسال می‌توان آن مقدار را جدا کرد و زکاتش را نداد؟
پاسخ : در فرض سؤال، مانعی ندارد.

اگر وزن غلات بعد از خشک شدن کمتر از حدنصاب بشود [زکات غلّات ]

پرسش : اگر وزن گندم و جو و خرما و كشمش موقعى كه هنوز تر است به حدنصاب برسد و بعد از خشك شدن كمتر از اين مقدار شود تکلیف زکات آن چیست؟
پاسخ : زكات آن واجب نيست.
تعداد صفحات : 2