Başqa müctəhidə təqlid edən imam camaata iqtida etmək
Bir müctəhidin müqəllidi başqa bir müctəhidin müqəllidi olan imam camaata iqtida edə bilərmi?
Hər kəsin müqəllidi hər kəsə iqtida edə bilər. Yalnız o surətdə iqtida edə bilməz ki, onu namazının batil olmasına elmi olsun.
Evin işlərini yerinə yetirməsi şərti
Gələcək həyat yoldaşının evin adi işlərini yerinə yetirməsi şərt olunarsa, bu şərt səhihdirmi? Bu şərtə əməl etmədiyi halda hökmü nədir?
Şərt etdikləri təqdirdə bu şərtin icra olunması vacibdir. Şərti pozarsa, ehtiyat budur ki, qadın onun qiymətini ödəsin.
Camaat namazının sırasında üstünlük haqqı
Bir kəs camaat namazı qılmaq üçün canamazını məsciddə qoyub bayıra çıxmış və camaat namazı başlamışdır, amma o şəxs qayıtmamışdır. Bu halda camaat namazı başlanan kimi onun o məkandakı haqqı aradan gedirmi? Başqası onun yerini tuta bilərmi?
Ehtiyat budur ki, birinci rükətin rukusuna kimi ona möhlət versinlər, qayıtmasa, artıq haqqı var.
Həkimin müalicə zamanı səhlənkarlığı
Bir şəxs bədəninin yanmasına görə xəstəxanaya köçürülür və həkimin müalicə zamanı yol verdiyi səhlənkarlıq ucbatından vəfat edir. Tibbi ekspertizanın verdiyi məlumata əsasən yanığın dərəcəsinin böyüklüyü xəstənin ölümünün əsas amilidir. Həkimin səhlənkarlığı isə xəstənin ölümünün tezləşməsinə səbəb olmuşdur. Belə bir şəraitdə həkim məsuliyyət daşıyırmı?
Həkim günaha yol vermişdir və təzir olunmalıdır.
Əhli-kitabdan çəkinmək
Əhli-kitabın paklığı ilə bağlı nəzəriniz nədir? Zərurət halında necə?
Zərurət halında Əhli-kitabdan ictinab etmək (çəkinmək) vacib deyil və ondan (onlara toxunduqdan, əl vurduqdan) sonra paklamaq lazım deyil.
Yenidən ərə getdiyi təqdirdə ananın azyaşlı uşağı saxlaması
Bir oğlan uşağı olan şəhid arvadı neçə illər keçəndən sonra ərə getmişdir. Şəhidin atası deyir ki, mən bir vəli olaraq nəvəmin yad evdə qalmasına icazə vermirəm. Çünki bu uşağın hal-hazırda 5 yaşı var və onu tərbiyə edib qayğısına qalmaq və böyütmək mənin vəzifəmdir. Anası da deyir ki, mən bir ana kimi onun qayğısına qalacağam. Şəriət baxımından onlardan hansı irəlidir?
Uşağı həddi-buluğa çatana qədər saxlamaq və onun qayğısına qalmaqla bağlı, hətta ərə getsə belə, anası babasından irəlidir. Lakin onun əmlakına qəyyumluq cəhətindən isə babası irəlidir və ananın uşağın əmlakına heç bir vilayəti yoxdur.
Vəty olunmuş heyvanı ayırd etmək üçün püşk atılması
Bir qoyunla yaxınlıq edilsə və o, sair qoyunların içində olub hansı birisi olduğu dəqiq məlum olmasa, onun üçün bu şəkildə püşk atmaq caizdirmi: məsələn, qoyunların üstünə birdən yüzə qədər nömrə yapışdırsın, sonra birdən yüzə kimi rəqəmlər yazılan kağızları zənbilin içərisinə atsın, bu kağızlardan birini götürsün, qoyunların üzərinə yapışdırılmış nömrələrlə tətbiq etsin və o qoyunu kəsib ətini yandırsın?
Hədisdə deyilənlərə əsasən, qoyunları iki dəstəyə bölməli və bu iki dəstədən birini püşk yolu ilə ayırmalı, sonra yenidən püşk düşəni iki dəstəyə bölməli və bir qoyun qalana kimi bu yolla əməl etməlidir. Lakin yazdığınız şəkildə də püşk atmanın eybi yoxdur. Çünki, hədisdə deyilənlər püşk atmanın bir növünü bəyan edir.
İmamın qiraətinin səhihliyində olunan şəkk
Əgər bir şəxs, imam camaatın qiraətinin onun mərcəyi-təqlidinin fitvasına uyğun olmasında şəkk etsə, ona iqtida edə bilərmi? Əgər bu caizdirsə, namazı ehtiyat olaraq təkrarən qılmaq lazımdırmı?
Nə qədər ki, əksinə yəqininiz yoxdur, iqtida etmək caizdir və namazı ehtiyat olaraq təkrar qılmaq lazım deyil.
Məcus
Məcus Əhli-kitabdan sayılır?
Məcuslar Əhli-kitabın hökmündədirlər.
Axırıncı təşəhhüdün olması gümanı ilə iqtida etmək
Bir kəs imam camaatı təşəhhüd halında görüb onun axırıncı rükətdə olduğuna güman ya elm əldə etsə, savab qazanmaq üçün iqtida edib otursa, sonra imamın birinci təşəhhüddə olduğu aşkara çıxsa, onun vəzifəsi nədir?
Ehtiyat budur ki, namazını imamla birgə tamamlayıb, sonradan yenidən qılsın.
Həcc növbəsi üçün verilən vəsaitin xümsündə şəkk
Bir neçə il bundan öncə ərim mənim adımı həcc üçün növbəyə yazdırmışdır. Hal-hazırda növbəm çatmış, ərim isə vəfat etmişdir və bilmirəm ki, növbə üçün verdiyi vəsaitin xümsünü ödəyib ya yox. Vəzifə nədir?
Əgər şəkkiniz varsa, deyin ki, inşallah vermişdir.
Jelatinin hökmü
Jelatin- esid (qələvi) və bəzi kimyəvi maddələrin təsirindən sonra xas mərhələlərdən keçmiş donuz və ya inəyin sümük və dərisindən hazırlanmış maddəyə deyilir. Hazırlanma baxımından sümük və dərini müxtəlif liflərdən toxunmuş parçaya təşbeh etmək olar ki, yun liflər onlardan ayrılır. Bu maddə yeyinti sənayesində, təbabətdə, fotoqrafiyada, yapışqan hazırlanmasında işlənir. Hal-hazırda bu maddənin istehsalçıları qərb dövlətləridir. Onlar dünyanın bu maddəyə olan tələbatını ödəyirlər. Bütün bunları nəzərə almaqla:1) Jelatinin dəri və sümükdən alınma üsuluna nəzər salsaq, bunu bir növ istihalə saya bilərikmi?2) Ölkənin tələbatı hal-hazırda xarici və xüsusilə də qərb ölkələrindən təmin olunduğunu habelə bu məhsulun xammalını nəzərə alsaq, ondan istifadə etməyin nə hökmü vardır?
Şübhəli hallarda belə ki, onun hansı maddədən hazırlandığını bilmiriksə hökmü halal və pakdır. Bu barədə araşdırma aparmaq da lazım deyil. 2) Əgər onun haram və nəcis maddədən alındığına yəqinimiz olsa istihalə ona şamil olmur. Lakin onu pak və halal olması üçün başqa yol mümkündür.
Həcc kartının alveri
Həcc kartının alveri caizdirmi?
Özü istitaətli olmasa, yaxud vacib həcci yerinə yetiribsə və bu iş İslam hökumətinin qanunlarına zidd deyilsə, maneəsi yoxdur.
Qadının əxlaqsızlıq yolu ilə əldə etdiyi əmlak
Bir qadın öz etirafına görə neçə illər mütəmadi şəkildə əxlaqsız işlərə (fahişəliyə) məşğul olmuş və bu yolla məişətini təmin etmişdir. O, bu qanunsuz və haram qazancla ev-eşik əldə etmişdir. İndi tövbə etmək istəyir. Onun ev və digər avadanlıqdan ibarət əmlakının hökmü nədir?
Sahiblərini tanıyırsa onları sahiblərinə qaytarmalıdır. Tanımırsa məchulul-malik hökmündədir və onun özünün buna kiçik ehtiyacı varsa, şəriət hakimi onun tövbə etdiyini nəzərə alaraq bu əmlakı “rəddi-məzalim” ünvanı ilə ona verə bilər .
