آگاهی از مضر نبودن آب پس از تیمم
كسى كه می‌داند آب براى او ضرر دارد، چنانچه تيمّم كند و بعداً بفهمد كه آب برايش ضرر نداشته چه حكمى دارد؟
تيمّم او باطل است و اگر با آن نماز خوانده بنا بر احتياط واجب اعاده كند.
وضو یا تیمم برای بیمار چشم‌درد
كسى كه مبتلابه چشم‌درد است و آب براى او ضرر دارد، وظیفه‌اش چيست؟
اگر بتواند اطراف چشم را بشويد، بايد وضو بگيرد والاّ تيمّم كند.
موارد وجوب تيمّم براى بيمار
در چه مواردى به خاطر بيمارى بايد تيمّم كرد؟
هرگاه آب دارد ولى می‌ترسد اگر وضو بگيرد بيمار شود، يا بیماری‌اش به طول انجامد، يا شدّت پيدا كند، يا معالجه آن سخت شود، در تمام اين موارد بايد تيمّم كند. ولى اگر مثلاً آب گرم برايش ضرر ندارد بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند؛ و لازم نيست يقين به ضرر داشته باشد، همين اندازه كه خوف ضرر داشته باشد كافى است كه وضو نگيرد و تيمّم كند.
خون بعد از برداشتن رحم
خانمى عمل جرّاحى كرده و رحمش را برداشته‌اند و در سنّ خانم‌هایی است كه عادتاً حيض می‌شوند. لطفاً بفرماييد: خونى كه می‌بیند حكم حيض دارد يا استحاضه؟ درصورتی‌که احتمال دهد، يا يقين كند كه خون از زخم و عمل جرّاحى است چه صورت دارد؟
اگر يقين داشته باشد يا احتمال دهد خون زخم يا جرّاحى است تكليفى براى او ايجاد نمی‌کند. تنها خود را می‌شوید و غسل و وضو به خاطر آن واجب نيست.همچنین درصورتی‌که رحم آن‌ها را به‌طور كامل برداشته باشند خونى كه می‌بینند عادت محسوب نمی‌شود و حکم خون زخم و مانند آن را دارد و برای نماز شستن آن خون‌ها کافی است؛ و در صورت طلاق احتیاط این است که عدّه نگه دارد.
خون زخم یا جراحت زنان
خانمى چند ماه است كه لکّه‌های پی‌درپی می‌بیند و برخى از پزشكان احتمال می‌دهند كه مربوط به زخم‌های درونى باشد. وظيفه چنين شخصى چيست؟
اگر خون ناشي از زخم و جرح يا عفونت باشد و يا احتمال قوي باشد که مربوط به آن است غسل ندارد و بايد محل را تطهير کند و نمازها را بخواند ولي اگر با ايام عادت مصادف شد خوني که احتمال می‌دهد مربوط به عادت باشد و جريان داشته باشد (نشانه‌های خون حيض را داشته باشد) حکم حيض را دارد؛ اما چنانچه نشانه‌های حیض را نداشته باشد و خون مربوط به عوارض رحم باشد استحاضه محسوب می‌شود; و در اين صورت چنانچه كم باشد، در حدّ لکّه‌های مختصر، غسل ندارد، ولى بايد براى هر نماز وضو بگيرد و بدن را بشويد و نماز بخواند و اگر خون جريان دارد غسل واجب می‌شود (یک غسل براى نماز صبح و غسل ديگر براى نماز ظهر و عصر و غسل سه براى نماز مغرب و عشا) و اگر غسل برايش ضرر يا مشقّت شديد دارد می‌تواند به‌جای آن تيمّم كند.
چگونگی انجام غسل توسط نائب
بيمارانى كه به علّت قطع نخاع يا علل ديگر نمی‌توانند غسل كنند و مجبورند نايب بگيرند، نايب چگونه اين افراد را غسل دهد؟
باید طبق آداب غسل ترتیبى یا ارتماسى آن‌ها را غسل دهند، یعنی بعد از نیت توسط خود بیمار، نخست سر و گردن، سپس نیمه راست و پس‌ازآن نیمه چپ را می‌شوید و رعایت این ترتیب، مستحب است؛ بنابراین اگر همه بدن به هر صورتی شسته شود غسل صحیح است.
فرق غسل و وضوی جبیره ای
آيا غسل جبيره اى با وضوى جبيره اى تفاوت دارد؟
غسل جبيره اى مثل وضوى جبيره اى است.
نشانه منی در بیمار
رطوبت مشكوكى كه از بيمار خارج می‌شود در چه صورتى موجب غسل است؟
اگر رطوبت هنگامى خارج شود كه به اوج شهوت جنسى رسيده، حكم منى دارد و بايد غسل كند و لازم نيست با جستن بيرون آيد.
وظیفه کسی که همواره اجزاء منی از او خارج می‌شود
كسى كه همواره موقع ادرار اجزاى منى هم از مجراى او خارج می‌شود و اميد خوب شدن نيز ندارد، آيا می‌تواند تيمّم كند و اعمالش را انجام دهد؟ چون فرض بر اين است كه غسل جنابت به‌صورت هميشگى براى او زيان غیرقابل‌جبران جسمى دارد.
در فرض مسئله احتياط واجب آن است كه به مقدارى كه ضرر ندارد غسل كند و در مواردى كه ضرر دارد تيمّم جايز است، ولى وضو را نيز احتیاطاً بگيرد. اين در صورتى است كه ذرات منى در بول مستهلك نشود، ولى اگر مستهلك شود احتياج به غسل نيست. همچنين اگر شك داشته باشد كه آن ذرات منى است يا رطوبت‌های چسبنده ديگر، كه احياناً از انسان دفع می‌شود، غسل ندارد.
خروج منی همراه ادرار
گاه در موقع عمل جرّاحى، لوله انزال منى در مثانه قرارگرفته و با ادرار دفع می‌شود. اين ترشحات چه حكمى دارد؟
هرگاه منى در ادرار مستهلك شود، يعنى به‌صورت چيز ناپيدايى درآید، موجب جنابت نمی‌شود، ولى اگر منى به‌طور آشكار دفع گردد بايد غسل كند و اگر مشقّت دارد تيمّم نمايد. ولى در این‌گونه موارد معمولاً از قبيل قسم اوّل است.
سلسل المنی
وظيفه شرعى كسى كه بی‌اختیار از وى منى خارج می‌شود چيست؟
خروج منى به هر صورت موجب غسل است، به‌شرط اينكه يقين حاصل شود؛ و هرگاه به خاطر عمل پروستات ذرات منى در بول مستهلك گردد، موجب جنابت نخواهد شد.
قطع کردن اکسیژن نوزاد در حال کما
من پدر نوزادی هستم هفت‌روزه که از روز تولد در کما به سر می‌برد. دکترها می‌گویند که در صورت بهبود دچار مشکل معلولیت می‌شود. پیشنهاد آنان این است که با رضایت پدر او را از دستگاه جدا کنند. این کار چه حکمی دارد؟
قطع کردن دستگاه اشکال دارد ولی اگر دستگاه پایان می‌یابد در فرض سؤال تجدید آن لازم نیست.
نوزادی که ادامه زندگی او مشکلاتی ایجاد می‌کند
نوزادى است كه تازه به دنيا آمده است و قلبش یک بطنى است و بعضى از دكترها گفته‌اند كه اگر عمل شود اگر زنده هم بماند قادر به راه رفتن هم نيست و براى انجام كارهايش بايد به او كمك كرد و نظر اين پزشکان اين است كه عمل نشود و بگذارند با همین دستگاه‌های كه در بيمارستان هست زنده باشد تا خودش بعد از مدتى فوت كند، تکلیف شرعی چيست؟
آنچه اطباء ماهر معتقدند مطابق آن عمل کنيد.
ترک درمان نوزاد ناقص‌الخلقه
با عکس‌برداری از جنين درون شكم مادرى، معلوم شد كه جنين ناقص‌الخلقه است و پس از تولد مانند تكه گوشتى به كنارى خواهد افتاد و هیچ‌گونه فعّاليّتى نمی‌تواند داشته باشد و فاقد هرگونه درك و شعور انسانى خواهد بود، اگر اين طفل به دنيا آمد و سپس بيمار شد، آيا جايز است كه هیچ‌گونه اقدامى در مورد درمان وى انجام نداد تا زودتر بميرد و چه‌بسا از درد و رنج هم راحت شود؟
خالى از اشكال نيست.
خاتمه دادن به زندگی بیمار به درخواست خود او
بيمارى در بستر بيمارى است. بنا بر تجربه و تشخيص تيم متخصّص و مجرّب پزشكى، هيچ اميدى به درمان او نيست و به سبب پيشرفت بيمارى تا چند روز ديگر قطعاً خواهد مرد، با اين فرض كه بيمار مذكور از درد و رنج جانكاهى برخوردار است و تحمل اين درد براى او طاقت‌فرسا و غیرقابل‌تحمل است و به همين دليل علاقمند به خاتمه دادن به زندگى‌اش است. لطفاً بفرماييد:الف) آيا تيم پزشكى براى رهايى از رنج طاقت‌فرساى بيمار، حق (يا وظيفه) دارند با تزريق آمپول هوا، يا خوراندن دارويى مهلك (به او) به زندگى‌اش خاتمه بخشد؟ب) آيا تيم پزشكى حق دارد به‌طور غیرمستقیم عمل نموده و مثلاً زمانى كه بيمار مذكور به تنفّس مصنوعى احتياج مبرم دارد، يا نيازمند معالجات اضطرارى است، با خوددارى از انجام معالجه اضطرارى، يا تعلّل و تأخير در رساندن تنفس مصنوعى، يا قصور و تقصير در امر خوراندن داروهاى حياتى و موردنیاز بيمار زمينه را براى پايان دادن به زندگى وى مهيّا كرده و او را در آستانه مرگ قرار دهد؟ج) در فرض مذكور، آيا تيم پزشكى حق دارد، داروهاى مهلك و كشنده را در اختيار بيمار مذكور قرار دهد تا براى رهايى از درد جانكاه با خوردن اين داروها (با قصد خودكشى) به زندگى دردآورش خاتمه بخشد؟د) در مسئله مذكور آيا فرقى بين انجام عمل و ترك عمل وجود دارد؟ به اين معنى كه اگر كسى به‌طور مستقيم داروى مهلك را به بيمار تزريق كند فرقى باکسی كه به‌طور غیرمستقیم و مثلاً با نرساندن تنفس مصنوعى، موجب مرگ بيمار می‌شود، دارد؟ه ) درصورتی‌که بيمار در حالت اغما و بيهوشى فرورفته باشد و هيچ علائم حياتى مبنى بر شعور وزنده بودن در او مشاهده نشده و به حيات نباتى زنده باشد، آيا اولياى دم و بستگان بيمار حق‌دارند، درباره تداوم معالجات پزشكى يا عدم تداوم و قطع آن تصميم بگيرند؟
پزشك يا تيم پزشكى حق ندارند به زندگى بيمار خاتمه دهند يا ابزار خودكشى را در اختيار او قرار دهند؛ ولى می‌توانند از ادامه معالجه چنين بيمارى خوددارى كنند.
