انجام شوک برقی با احتمال عوارض جانبی
آيا بسترى نمودن بيمار جهت انجام شوك برقى (باوجود احتمال عوارض جانبى براى بيمار) به دليل درآمدزا بودن آن مجاز است؟
جايز نيست; ولى اگر اين كار از طرق درمان محسوب شود و احتمال عوارضى برود و به بيمار گفته شود و از او اجازه بگيرند مانعى ندارد.
وظیفه ناظر نسبت به دریافت زیرمیزی پزشک
بيمارى به علّت ضربه به نخاع كه، احتمال قطع شدن نخاع مىرفته، در ايّام تعطيلات به بيمارستان اعزامشده و پزشك معالج درخواست وجه خارج از مقررات نموده است. كارشناس ناظر نيز در جريان امر بوده، ولى با استدلال حفظ سلامت بيمار در آن مرحله اعتراض و اقدامى نكرده است، عمل كارشناس ناظر چه حكمى دارد؟
اگر مجبور بوده اشكالى ندارد، هرچند پزشك كار خلافى كرده و لازم بوده كارشناس به زبان خوب نهى از منكر كند.
دریافت مبلغ بیش از تعرفه مصوب و رضایت پرداختکننده
دانشجويى جهت درمان شكاف كام فرزندش مراجعه كرده و پزشك متخصّص مبلغ چهارصد هزار تومان اضافه بر تعرفه مصوّب و قانونى از ايشان درخواست نموده است. ابتدا بهناچار فرزند را در بيمارستان بسترى و با دريافت وام، وجه درخواستى متخصّص مربوطه را پرداختنموده، ولى پس از عمل جرّاحى اظهار مىدارد كاملاً راضى هستم، اخذ و مصرف پول فوق توسط پزشك چه حكمى دارد؟
در صورت رضايت اشكالى ندارد.
دریافت مبالغ خارج از تعرفه، توسط پزشکان (زیرمیزی)
برخى از جرّاحان خارج از تعرفه تعیینشده از بيماران پول دريافت میکنند و بيمار نيز بهناچار آن را میپردازد. آيا اين كار مجاز است؟
چنانچه پزشک در استخدام دولت باشد، در برابر انجاموظیفه خود نمیتواند پول اضافي بگيرد و دريافت وجهى بیش از تعرفه مصوب جايز نيست. ولي اگر در استخدام نيست، هرقدر با بيمار توافق کند مانعي ندارد البته اگر حکومت اسلامي نرخ خاصي را تعيين نموده عمل برخلاف آن جايز نيست و درهرحال بايد عدل و انصاف را رعايت کرد.
رعایت نرخ مصوب توسط پزشک
آيا پزشكان موظّف به رعايت نرخهای دولتى هستند؟
آرى بايد نرخهای دولتى را رعايت كنند.
دریافت حق طبابت قبل از بهبودی بیمار
آيا دريافت حقّ طبابت قبل از بهبود بيمارى طبق روش مرسوم صحيح است؟
اگر با رضایت بیمار (طرفین) باشد اشکالی ندارد در غیر این صورت بر اساس عرف و عادت عمل شود.
بهترین راه تعیین هزینه طبابت
به نظر حضرتعالی بهترين روش دريافت حق طبابت كدام است؟
اگر منظور جنبه شرعى آن است، بايد با رضايت طرفين صورت گيرد؛ و اگر قبلاً ًتراضى خاص لحاظ نشده، آنچه در عرف و عادت اجرة المثل است بايد پرداخت گردد و درهرحال رعايت انصاف و عدالت از طرفين بسيار خوب است.
میزان حق طبابت
با توجّه به اينكه حقّ طبابت ـ همانند حقّ وكالت و مواردى از اين قبيل، برخلاف اجناس كه داراى قيمت خاصی هستند ـ ازلحاظ مادّى، غیرقابلتعیین است; به نظر حضرتعالی بهترين راه تعيين ميزان حقّ طبابت چيست؟ آيا مقدارى كه دولت تعيين میکند در هر شرايطى قابل دريافت است و پزشك مديون نخواهد بود؟
آنچه مطابق عرف و عادت است مجاز است.
استفاده از دفترچه بيمه ديگران
استفاده از دفترچه بيمه ديگران چگونه است؟ آيا تحقيق و تفحّص توسّط پزشك لازم است؟
با توجّه به اينكه اين كار مخالف ضوابط اداره بيمه است و در ابتدا با بیمهشده شرط میشود، جايز نيست. هرچند اداره بيمه در ارائه برخى از خدمات خود كوتاهى كند; ولى براى طبيب، تفحّص لازم نيست.
پذیرش خانمهای بدحجاب در مطب
پذيرش خانمهای بيمار كه باحجاب نامناسب و چهره آرایشکرده به مطب مراجعه میکنند چه حكمى دارد؟ در صورت جواز، نگاه بهصورت آنها به هنگام معاينه چه صورتى دارد؟
پذيرش و معاينه آنها اشكالى ندارد، ولى امربهمعروف و نهى از منكر را نبايد فراموش كرد.
تعارض بین اتلاف وقت بیمار و معطل شدن پزشک
برخى از پزشكان ادّعا میکنند در صورت برنامهریزی براى جلوگيرى از اتلاف وقت مردم، ممكن است در مقاطعى پزشك بدون بيمار بماند. در تعارض بين هدر رفتن وقت مردم و معطّل شدن احتمالى پزشك، كدام ترجيح دارد؟
موارد مختلف است; گاه مشكل طبيب مهمتر است و گاه مشكل بيمار.
جلوگیری از اتلاف وقت بیماران در مطب
درصورتیکه پزشكان بتوانند با برنامهریزی و نوبت قبلى جلوى تلف شدن وقت مردم را در مراجعات به مطب بگيرند، آيا اتلاف وقت مردم جايز است؟
بهتر آن است برنامهریزی كنند كه وقت مردم تلف نشود.
مسئول عدم رعایت نوبت ویزیت
چنانچه ملاقات پزشك خارج از نوبت اشكال شرعى داشته باشد، مسئولیت آن متوجّه كيست؟ پزشك، منشى، يا همهکسانی كه در ناديده گرفتن حق ديگران نقش داشتهاند؟
تمام كسانى كه به اين كار كمك كنند مسئولیت دارند.
ویزیت پزشک خارج از نوبت
آيا به دليل رفاقت و آشنايى، يا موقعیت اجتماعى، ملاقات پزشك خارج از نوبت و بدون در نظر گرفتن حقّ ديگران جايز است؟
بايد در غير موارد ضرورت از اين كار پرهيز شود.

