فراموش کردن مقدار دستگردان شده در خمس
اگر مقدار بدهی خمس خود که دستگردان شده است را فراموش کرده باشیم، حکم آن چیست؟
حداقل مقداری که یقین دارد را پرداخت کند.
تعلق خمس به اموال مستبصرین
کسانی که شیعه می‌شوند تکلیف آنها نسبت به خمس چیست؟
نسبت به اموال سابق تکلیفی ندارند.
بخشش اموال به مسجد
شخصی اموال خود را به مسجد مصالحه نموده است، درحالی‌که وارث طبقه دوّم او (برادر و خواهر) موجودند، آیا اموال مختصر او به مسجد می‌رسد، یا ورثه او نیز حقّى دارند؟
اگر این صلح را به‌عنوان بعد از مرگ سفارش کرده، وصیت محسوب می‌شود و فقط در یک‌سوم اموالش مؤثر است؛ و اگر صلح قطعى در حال حیات کرده و تحویل داده، کسى در آن حقّى ندارد; زیرا انسان تا زنده است حقّ تصمیم‌گیری در اموال خود را دارد.
وقف برای خود
آیا می توان چیزی را برای خود وقف کند؟
هرگاه كسى چيزى را براى خودش وقف كند (مثل آن كه ملكى را وقف كند كه عايدى آن صرف خودش شود، يا بعد از مرگ او خرج مقبره اش نمايند). صحيح نيست ولى اگر مثلًا، مدرسه يا مزرعه اى را وقف بر طلّاب كند و خودش طلبه باشد، مى تواند مانند سايرين از منافع وقف استفاده نمايد.
مسابقاتی که جایزه را فرد سوم می‌پردازد
چرا در مسابقه بین دو نفر یا دو گروه، اگر فرد سوّمی جایزه را بپردازد قمار محسوب نمی‌شود (درحالی‌که فلسفه قمار در آن موجود است)؟
اگر با نفر سوم قرارداد ببندند، آن‌هم حکم قمار را دارد ولی اگر فرد سوم به‌عنوان هدیه و جایزه، بدون قرارداد بدهد، اشکالی ندارد.
حکم شاهد شدن برای طلاق
شاهد شدن براستماع صیغه طلاق چه حکمی دارد؟
واجب کفایی است.
ضمان بابت خسارات ناشی از به‌روز نبودن اطلاعات پزشک
در علم پزشکى برخى از روش‌های درمانى با گذشت زمان دچار تغییراتى شده، یا به‌کلی ارزش خود را از دست می‌دهد درصورتی‌که پزشک به علّت عدم مطالعه، از اطّلاعت جدید مطلع نشود، آیا مسئول است؟
این مسئله دو حالت دارد: حالت اوّل این است که عرف پزشکان، پزشک را در برابر فرانگرفتن معلومات جدید مقصّر می‌شناسند، در این صورت ضامن است. حالت دوم آن است که فراگرفتن آن مسائل را وظیفه طبیب نمی‌دانند، بلکه جزء تکامل علم محسوب می‌شود، در این صورت مسئول نیست.
وصیت به منافع و تکلیف وصی در تحصیل و افزایش منافع
شخصى نصف باغ انگور خود را به‌عنوان ثلث قرارداده و در وصیت‌نامه‌اش سفارش کرده که بعد از کم کردن مخارج باغ، وصى مابقی محصول و سود آن را از طرف موصى احسان نماید، اکنون بعد از گذشت مدت‌زمانى، درآمد و منافع باغ مخارج خودش را کفایت نمی‌کند یعنى مخارج کارگر بیشتر از درآمد باغ می‌باشد، آیا کسى که مسؤولیت این باغ را دارد، می‌تواند آن را به‌طور اقساطى، یا به‌صورت نقدى بفروشد و پول باغ را در حقّ او احسان کند؟
باید آن را بفروشد و در جاى دیگرى ملکى، هرچند کوچک که منافعى داشته باشد، تهیّه و وقف نماید و منافع آن را در موارد وصیت مصرف کند.
مشخص نبودن تقدم و تأخر زمان مرگ موصی و وصی
زوج به زوجه وصیت می‌کند که بعد از فوتش ثلث کل اموالش را پس از کسر دیون و هزینه‌های دفن و کفن و... نصف باقی‌مانده از ثلث را خودش تملک نماید و نصف دیگر را به تملیک فرزند صغیرشان درآورد، در اثر سانحه‌ای زوج و زوجه فوت می‌کنند به‌طوری‌که مقدم و مؤخر بودن فوت هیچ‌کدام معلوم نمی‌شود؛ به نظر حضرت‌عالی در این فرض وراث زوجه می‌توانند نصف ثلث مذکور را تملک نمایند؟ و نصف دیگر ثلث به تملک فرزند صغیر درمی‌آید؟
با توجه به این که به وصیت عمل نشده، اموال به ملک مرد باقی مانده و باید طبق احکام مهدوم علیهم درباره ارث آنها عمل شود.
بی نیازی موقوف علیه از موقوفه
خانه اى توسط شخص خیّرى در زمینى که ملک مسجد است احداث شده است. خانه مذکور وقف شرعى گردیده مقیّداً به این که امام جماعت همان مسجد در آن سکونت نماید آیا شارع مقدّس اسلام اجازه مى دهد دیگرى در آن خانه سکنا گزیند و در صورت عدم سکونت امام راتب مسجد آیا شرعاً اجاره دادن آن جایز است؟
تا ممکن است باید امام مسجد از آن استفاده کند و اگر ممکن نشد اجاره دهند و مال الاجاره آن براى امام مسجد استفاده شود و اگر امام مسجد نیاز ندارد در سایر حوایج مسجد مصرف گردد.
حکم بازگشت از نیّت اعتکاف
آیا معتکف می تواند از نیّت اعتکاف خود برگردد؟
بازگشت و عدول از نيّت اعتكاف جايز نيست; هر چند هر دو مستحب يا واجب باشد. بنابراين كسى كه دو اعتكاف بر اثر نذر و قسم بر او واجب شده، و اكنون به نيت انجام اعتكاف نذرى معتكف گرديده، نمى تواند نيّت خود را به اعتكاف ديگر تغيير دهد. همچنين تغيير نيّت اعتكافى كه به نيابت از سوى فلان ميّت صورت گرفته، به ميّت ديگر، يا به انسان زنده جايز نيست. همانگونه كه تغيير اعتكاف استيجارى به اعتكاف براى خويشتن، يا بالعكس جايز نمى باشد.
فضیلت گردنبند عقیق
من انگشتر عقیق ندارم، ولی گردنبند عقیق دارم؛ آیا همان فضیلت انگشتر عقیق را دارد؟
انشاء الله از ثواب آن بهره‌مند خواهید شد.
حکم افشای اشتباهات و فساد مالی و اخلاقی و فکری یک کاندیدا
آیا می‌توان در ایام انتخابات پرده از مبانی غلط فکری، اشتباهات و فساد سیاسی، مالی و یا حتی اخلاقی یک کاندیدا برداشت تا مردم به او رأی ندهند؟
درصورتی‌که در مقام مشورت برای رأی دادن به آنها باشد اشکالی ندارد ولی باید صفات آنها را بیان کرد نه توهین و مذمت و تحقیر و یا خدای‌نکرده تهمت به آن زده شود.
وضع قوانین خاص توسط اهالی روستا
معمولاً مردم دردهات براى حفظ نظام، قوانینى جعل می‌کنند. ازجمله این‌که اگر کسى دام‌های خود را در زمین، یا مزرعه دیگرى بچراند و به زراعت دیگران ضرر برساند، مبلغ معیّنى از صاحب دام می‌گیرند، در صورت امتناع از پرداخت مبلغ، همان دامى را که ضرر رسانده توقیف نموده و چنانچه ظرف سه روز جریمه را پرداخت نکند، دام را فروخته، پول جریمه را برداشته و آن را در موارد نیاز عمومى روستا خرج می‌کنند. اولا: تعیین چنین قوانین و جرائمی در چنان مواردى مجاز است؟ و ثانیاً در صورت جواز، آیا به‌جای هزار تومان پول جریمه در صورت امتناع، می‌توانند دام او را بفروشند و همه پول آن را در مورد نیازهای عمومى روستا مصرف کنند؟ البتّه باید توجّه داشت که اگر در چنین جاهایى نظم و قوانینى وجود نداشته باشد، صد در صد نظام روستا از بین می‌رود و حقّ ضعفا و یتیمان و بی‌سرپرستان پایمال می‌شود.
اگر حفظ نظم در آن محیط منوط به این‌گونه امور است، مانعى ندارد، به‌شرط این‌که زیر نظر مجتهد، یا کسى که از طرف او مأذون است و با رعایت موازین شرع، انجام گیرد؛ و درهرصورت جرائم باید عادلانه باشد و زائد بر آن را به صاحبش برگردانند.
