تعریف اجاره
عقد اجاره به چه معناست؟
واگذار كردن منافع ملك يا منافع شخص خود را به ديگرى «اجاره» گویند.
عمل به وصیت مفقودالاثر
برادرى داشتم كه در جنگ مفقودالاثر شده و تاکنون هيچ خبرى از او به دست نيامده است. نامبرده، زن و يك فرزند دختر دارد و درآمد سالانه او یک‌صد هزار تومان مىباشد، ازآنجاکه فرزند او نياز به كمك مالى دارد، آيا مىتوان درآمد ایشان را به فرزندش داد و يا طبق وصیت ایشان عمل كرد؟
تا زمانى كه يقين به فوت او پيدا نكردهايد نمىتوانيد اموال او را تقسيم كنيد، ولى بايد از منافع آن به كسانى كه واجب النّفقه او هستند، مانند همسر و فرزندش، به مقدار نياز بپردازيد.
وصیت ثلث به عینی که بعداً افزایش قیمت پیدا کند
اگر ثلث را به‌عین وصیت كند مثلاً بگويد «فلان منزلم بابت ثلث هزينه شود» درحالی‌که هنگام فوت اين ملك به‌اندازه ثلث يا كمتر بوده، امّا بعد از مدّتى قيمت آن ترقّى كرد و از ثلث بيشتر شد چه حكمى دارد؟
در اينجا بايد همان عين را صرف وصیت كرد و ترقى آن مشكلى ايجاد نمىكند، مثل آن‌که سهم ارث يكى از ورثه بعد از تقسيم رشد و ترقى بيشترى كند، مال را از نو تقسيم نمىكنند. ملاك، ارزش آن در زمان فوت است.
وظیفه ورثه نسبت به کفاره‌های میت
اگر میت وصیت کند که از اموالش کفاره‌های او را بپردازند وظیفه ورثه در این مورد چیست؟
پرداخت کفاره روزه والدین بر فرزندان واجب نیست و حتی از اصل مال میت نیز نمی‌توان پرداخت مگر در دو صورت: 1- با رضایت ورثه کبیر و از سهم آن‌ها. 2- میت در این زمینه وصیت نموده باشد که از ثلث اموال وی پرداخت می‌شود.
تکلیف وجهی که در قبال اهدای عضو میت می‌گیرند
برفرض پذيرش اين مسئله كه انسان مالك بدن خود مىباشد و مىتواند وصیت نمايد كه در قبال برداشتن عضوى از بدن او براى جرّاحى وجهى در مقابل آن بگيرند، آيا اين پول به وارث مىرسد و يا بايد در امور خیریه كه ثوابش به فرد فوت‌شده مىرسد، خرج و مصرف شود؟
وجه مزبور بايد در كارهاى خير براى ميّت صرف شود، به وارث نمىرسد.
وصیت و تعیین ناظر و وصی به‌صورت شفاهی
فردى به‌صورت شفاهى وصی و ناظرى براى خود مشخص نموده، امّا وصیت‌نامه كتبى ندارد. آيا اموال او ثلث مى‌شود؟ اگر ثلث نمى‌شود، آيا ورثه مى‌توانند براى ذخيره اخروى پدر، بخشى از اموال را ثلث قرار دهند؟
وصیت چه با نوشتن باشد چه به‌صورت شفاهى هر دو معتبر است و اگر ميّت تصريح به ثلث كرده بايد ثلث را براى او نگه‌دارند و اگر تصريح نكرده ورثه مى‌توانند به ميل خود براى او ثلث يا كمتر از آن قرار دهند.
تعریف قیم شرعی
قیم کیست و چگونه تعیین می‌شود.
قَيِّم: سرپرست، كسى كه بر اساس وصيت يا حكم حاكم شرع مسئول امور صغير يا مجنون يا بيمارى مى‌شود.
امتناع وصی از قبول وصیت
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده و او حاضر به وصی شدن نباشد حکم چیست؟
هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیت‌کننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مى‌شود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد.
شرایط وصی
شرایط وصی چه می‌باشد؟
كسى را كه به او وصیت مىكنند بنابر احتياط واجب بايد مسلمان و بالغ و عاقل و مورد اعتماد باشد.
اگر موصی‌به وصیت‌های متناقض وصیت كرده
اگر موصی‌به وصیت‌های متناقض وصیت كرده و وصیت نهايى مشخص نباشد آيا بايد قرعه زد، يا به قاعده عدل و انصاف رفتار كرد، يا حكم، چيز ديگرى است؟
هرگاه در امور مالى باشد مطابق قاعده عدل و انصاف عمل مى‌شود، امّا اگر غیرمالی باشد (مثل تعيين محل دفن) متوسّل به قرعه مى‌شوند.
شرایط وصیت‌کننده
شرایط وصیت‌کننده چیست؟
وصیت‌کننده بايد بالغ و عاقل باشد، ولى بچه ده‌ساله‌ای كه خوب و بد را تميز مىدهد اگر براى كارهاى خير، مانند ساختن مسجد و مدرسه و بيمارستان، يا براى خويشاوندان خود وصیت مناسب و معقولى كند صحيح است و نيز بايد وصیت‌کننده سفيه نباشد و حاكم شرع او را از تصرّف در اموالش ممنوع نكرده باشد و از روى قصد و اختيار وصیت كند، نه از روى اكراه و اجبار.
وصیت تمليكيّه
وصیت تملیکیه چه نوع وصیتی است؟
وصیتی است كه انسان بگويد بعد از مرگش چيزى از اموال او ملك كسى باشد (آن را وصیت تمليكيّه گويند) يا براى اولاد خود قيّم و سرپرستى معيّن كند.
وصیت به فروش اعضاء بعد از فوت
اگر شخصی وصیت کند که بعد از مرگش بخشی از اعضای بدنش را بفروشند و به‌عنوان هدیه، خانواده‌اش از آن پول استفاده کنند چه حکمی دارد؟
در صورتی این فروش جایز است که سبب نجات جان مسلمانی از مرگ یا بیماری مهمی شود.
