منظور از اصطلاح (شام) در روایات
در روایات که به ذکر در صبح و شام توصیهشده است، منظور از شام آیا بعد از اذان مغرب است؟
شام گاهی به پایان روز گفته میشود.
گفتن بسمالله در اول سوره توبه برای روزهدار
اگر کسی اول سوره توبه بسمالله الرحمن الرحیم بگوید مرتکب حرام شده است؟ آیا اگر حرام باشد در ماه رمضان مبطل روزه خواهد بود به علت دروغ بستن به خدا؟
درصورتی که به عنوان شروع کار باشد مانعی ندارد ولی درصورتی که به قصد ورود بخواند مرتکب کار حرام شده و روزه او اشکال دارد.
فرستادن صلوات غیرمتعارف در تشهد
اگر صلوات تشهد رو بهصورت (اللهم صل علی محمد وآل محمد و ارحم محمدا واله) بگوییم آیا برای نماز اشکال ایجاد میکند؟
نمازهای سابق اشکالی ندارد ولی بعدازاین ترک کنند.
حکم شرط عدم ازدواج مجدد زوج توسط حکومت اسلامی
آیا حکومت اسلامی میتواند در عقدنامهها شرط عدم ازدواج مجدد را قرار بدهد؟
این شرط ازنظر فقهی صحیح نیست ولی گاهی عناوین ثانویه ایجاب میکند که حکومت ازدواج مجدد را محدود سازد.
ساخت مغازه در زمین مسجد
اگر از ابتدا براى مسجد چند مغازه در نظر بگيرند چه حكمى دارد؟
مانعى ندارد ولى موردبحث درجایی است كه زمين بهعنوان مسجد اختصاصیافته و بعداً میخواهند چنين كارهايى در آن انجام دهند مثلاً در آن اتاق يا زيرزمين جديدى را براى اجاره دادن بسازند، همچنين بايد توجه داشت اینگونه دخل و تصرفات در مساجد و ديگر موقوفات، ممكن است آنها را در معرض تلف قرار دهد و موجب سلب خاصيت آنها شود.
ملاک تعیین مقدار دیه در عصر حاضر
با توجه به اینکه دینار، درهم و حلّه یمانی موضوعیت خود را ازدستداده و از سوی دیگر نقشی که احشام (شتر، گاو، گوسفند) پیشازاین در جامعه داشتند، از بین رفته و بهنوعی میتوان گفت اینها هم موضوعیت خود را ازدستدادهاند، باید میان گونههایی که آن زمان بوده با موارد مشابهی که اکنون در اقتصاد نقش اساسی دارد مانند سکه و ... معادلسازی شود،در حقیقت مواردی را مبنای دیه قرار دادهایم که نرخ آن مشخص و معلوم نیست و این موارد در اقتصاد کشور تأثیرگذار نیستند و بعید است که امروزه بتوان دیه را بر آن اساس تعیین کردلطفاً نظر مبارک را در خصوص ملاک و معیار تعیین دیه با توجه به شرایط عصر حاضر بفرمایید؟در حقیقت مواردی را مبنای دیه قرار داده ایم که نرخ آن مشخص و معلوم نیست و این موارد در اقتصاد کشور تاثیرگذار نیستند و بعید است که امروزه بتوان دیه را بر آن اساس تعیین کردلطفا نظر مبارک را در خصوص ملاک ومعیار تعیین دیه با توجه به شرایط عصر حاضر بفرمایید؟
در شرایط حاضر احتیاط آن است که دیه را بر مبنای قیمت طلای مسکوک تعیین کنند.
نقل حدیثی که جزم به صحت آن نیست
اگر شخصى حدیثى را که جزم به صحّت آن ندارد از اهل البیت(علیهم السلام)نقل کند ولى چون شنوندگان از عوام هستند و تمییزى بین حدیث صحیح و غیر آن نمى دهند به این مطلب اشاره اى نکند، آیا اشکال دارد؟
اگر تصریح به صحّت حدیث نکند و مضمون روایت معروف باشد، جایز است.
مساجدی که در طرح ایجاد خیابان واقع می شوند
مساجدى كه در طرح ایجاد خيابانها واقع مى شوند چه حکمی دارند؟
مساجدى كه در خيابان افتاده و اميد بازگشتى در آن نيست، هم حكم مسجد بودن زايل مى شود و هم حكم وقف بودن و شخصى كه چنين كرده بايد معادل ثمن آن را صرف ساختن مسجد ديگر يا تعمير ساير مساجد كند و در حقيقت از قبيل اتلاف عين مال است ولى تا ضرورت فوق العاده شديدى نباشد تخريب مسجد به هيچ وجه جايز نيست.
اطمینان به دیده شدن ماه با چشم غیرمسلح در اعلام عید
در اعلام عید توسط حاکم تفحص از اینکه با چشم مسلح ثابتشده است یا نه لازم است یا عدم یقین به اثبات با چشم مسلح کافی است؟
باید اطمینان پیدا کنند با چشم غیرمسلح دیدهشده است.
اسقاط حق نفقه خود در ضمن عقد
آیا زن می تواند در ضمن عقد و یا در غیر آن حق نفقه خود را ساقط کند؟
می تواند ملتزم شود که این حقوق را مطالبه نکند ولی اسقاط آن جایز و صحیح نیست.
وظیفه پزشک در صورت عدمتشخیص بیماری
اگر پزشك براثر فراموشى انواع و علائم بیماریها ـ به خاطر گستردگى موضوع ـ بيمارى شخص را تشخيص ندهد، درنتیجه اصلاً دارويى تجويز نكند; درصورتیکه بيمارى تشديد و يا منجر به مرگ گردد، اين پزشك در چه حدّى مسئول است؟ (درصورتیکه امكان ارجاع به متخصّص باشد)
وظیفهاش آن است كه دخالت نكند و او را به فرد آگاهتری هدايت نمايد.
جراحی که موجب تسریع مرگ بیمار شود
مطمئنيم كه یک بيمارى، بيمار را بهزودی خواهد كشت. از طرفى مىدانيم كه با یک عمل درمانى، مثل جرّاحى، ممكن است بيمار بهبودى نسبى و احتمالى پيدا كند، يا حتّى زودتر از موعد از دنيا برد، وظيفه ما در چنين حالتى چيست؟ اگر با اين كار به تسريع مرگ بيمار كمك كنيم، مديون نيستيم؟ اگر اقدام به درمان نكنيم مسئول نيستيم؟ با توجّه به اينكه گاهى نتيجه كار كاملاً نامشخص است.
اگر احتمال بهبودى، احتمال قابلتوجهی است بايد اقدام كرد (البتّه با جلب رضايت بيمار)؛ و اگر احتمال ضعيف است و احتمال خطر نيز وجود دارد اقدام نكنيد.
سود سپرده حج و عمره
آیا سودی که به سپردههای حج یا عمره میپردازند حلال است؟ و آیا خمس به آن سود تعلق میگیرد؟
با توجّه به اينكه قراردادى بين مردم و سازمان حج در مورد سود منعقد نشده و آنها با ميل خود آن را میپردازند اشكالى ندارد؛ و هرگاه سود را جزء هزينه حج بهحساب آورند، خمس نيز به آن تعلّق نمیگیرد.

