مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

نه فرزند عیال از شوهر مادر ارث می‌برد و نه شوهر از فرزندان او؛ و همچنین در عکس مسئله، یعنى بچه‌های مرد از نامادرى ارث نمی‌برند.

اگر نطفه از مرد اجنبى بوده باشد نه از پدر ارث می‌برد و نه از مادر؛ ولى نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولاً به این صورت است) بوده ارث می‌برد.

ارث از حقوق شرعی است و فرزند نامشروع نه از پدر و نه از مادر ارث نمی‌برد ولی احکام دیگر مانند نفقه و حضانت و محرمیت و وجوب نگهداری و تربیت فرزند را دارد.

درهرحال فرزند او مشروع است و از آنها ارث می‌برد.

فرزندى که با پدر کارکرده علاوه بر سهم‌الارث معادل اجرت خود را از اموال او می‌برد مگر اینکه در مقابل آن عوضى گرفته باشد، یا ثابت شود قصد تبرّع داشته است.

بچه‌ها از پدر و مادر و بالعکس ارث می‌برند ولى زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند.

این مطلب صحیح نیست و زیورآلات متوفی همچون بقیه اموال وی مطابق قانون ارث باید میان ورثه تقسیم شود مگر اینکه وصیت خاصی نسبت به آن کرده باشد که به انضمام سایر وصایا به مقدار ثلث اموال میت مؤثر است.

با توجه به اينکه اين وصيت پدر درواقع نوعي هديه است بين ورثه آن زن به‌صورت مساوي تقسيم می‌شود.

جایز نیست مگر اینکه بقیه ورثه راضی شوند.

درصورتی‌که این وصیت به‌ضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلت اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته می‌شود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.

اگر منظورتان این بوده که ملک منتقل به فرزندتان شود و منافع آن مادام الحیاه در اختیار شما باشد، اکنون‌که او از دنیا رفته، آن مال به ورثه او منتقل می‌شود و شما مادام الحیاه خود فقط مالک منافع هستید.

آرى ارث آن پدر به والدین او و سایر فرزندان و همسرش می‌رسد.

دلیل آن روشن است زنان هنگامی‌که شوهر می‌کنند هزینه‌ای براى زندگى نمی‌پردازند و در اسلام تمام هزینه آنها بر دوش مردان است و به تعبیر دیگر مردان هم باید هزینه زندگى خود را بپردازند و هم هزینه زندگى فرزندان و زنانشان را و بااین‌حال طبیعى است که سهم ارث آنها بیشتر باشد، ممکن است گفته شود بعضى از زنان شوهر نمی‌کنند و بعضى از مردان زن نمی‌گیرند، درباره آنها چطور؟ پاسخ آن نیز با توجّه به یک نکته معلوم می‌شود و آن اینکه قوانین الهى (بلکه تمام قانون‌ها) هماهنگ با نوع افراد جامعه است. افراد استثنایى معیار قوانین نیستند (شرح بیشتر را در تفسیر نمونه، جلد سوّم، صفحه 374، ذیل آیه دوازدهم سوره نسا مطالعه فرمایید).

هرگاه وارث ميّت پدر و مادر با چند پسر يا چند دختر باشند، مال را شش قسمت مى‏كنند، پدر و مادر هرکدام يك قسمت؛ و بقیه ورثه چهار قسمت دیگر را به‌طور مساوى ميان خودشان تقسيم‏ مى‏كنند.

هرگاه وارث ميّت فقط پدر و مادر و چند پسر و چند دختر باهم باشند، مال را شش قسمت مى‏كنند، پدر و مادر هرکدام يك قسمت؛ و بقیه ورثه چهار قسمت دیگر را طورى تقسيم مى‏كنند كه هر پسر دو برابر دختر ببرد.