لزوم تبعیّت از قاضی در صورت اختلاف نظر مراجع وراث
اگر بین وراث به جهت اختلاف نظر مراجع در مسائل ارث اختلافي بینشان پیش آید بايد طبق مرجع تقليد ميت ارث را تقسيم کنند يا ورثه ؟
هر گاه نزد قاضی بروند و حکم کند طبق همان عمل می شود.
حکم صدور مجازات اعدام پدر توسط فرزند
اگر پسر قاضی باشد می تواند حکم اعدام پدر را بدهد؟
این کار مانعی ندارد و می تواند.
شرط قبول ادعای تعویض توافقی ملک
چنانچه دو برادر، هر کدام ملکی را خریداری نموده و با توافق یکدیگر هر کدام در ملک دیگری سکونت کنند ولی بعد از فوت یکی از برادران، برادر متوفّی این قضیه را به فرزندان فوت شده اعلام می کنند ولی آنها این ادعا را قبول نمی کنند و برای این قضیه شهودى هم ندارند حال تکلیف چیست؟
تا کسی که ادعای تعویض ملک دارد شهودى اقامه نکند سخن او پذیرفته نیست.
چگونگی حل اختلاف در ملکیت زمین بعد از فوت وراث
اگر دو برادر، از ما ترک پدرشان ارثی به آنها برسد و آنها بطور مساوى آن را بین خودشان تقسیم کنند و بعد از فوت آن دو، بین ورثه آنها بابت یک مزرعه اختلاف باشد و هیچ کدام بیّنه ندارند، حال تکلیف چیست؟
اگر مدرک مطمئنّى براى مالکیّت یکى از آن دو به دست نیاید، باید آن ملک را میان خود تقسیم کنند.
عدم استماع ادعای شاهدان بر ملکیت زمین بعد از انتقال آن
شخصى در حضور چند شاهد زمین خود را به دیگرى منتقل مى کند، پس از چندى همان شهود ادّعا مى کنند که در آن زمین حق داریم، در حالى که در زمان انتقال سند چیزى نگفته بودند، آیا ادّعاى آنها پذیرفته مى شود؟
اگر هنگام تنظیم سند بدون مانعى سکوت کرده اند، و بر آن عملاً رضایت داده اند، ادّعاى بعدى آنها مسموع نیست.
حکم عدم پرداخت بیمه خسارت به صاحب اصلی خودرو
شخصى با اصرار فراوان ماشین دیگری را به امانت گرفته که حدّاکثر تا ظهر روز بعد تحویل دهد، ولى متأسّفانه با ماشین تصادف کرده و از بیمه یکصد و سى هزار تومان به عنوان خسارت گرفته است امّا به دروغ وانمود کرده که سى هزار تومان بیشتر نگرفته است، و ماشین را که به صورت ناقص تعمیر شده، به صاحبش تحویل می دهد ولى بعداً صاحب اصلی ماشین متوجّه شده که مبلغ واقعى یکصد و سى هزار تومان بوده است حال امانت گیرنده مدّعى است که آن مبلغ بر او حلال مى باشد، لطفاً بفرمایید حق با چه کسى مى باشد و ضمنا ماشین به جاى یک روز و نصف، حدود نُه روز معطّل بوده است؟
در مرحله اول این که تمام مبلغ بیمه متعلّق به صاحب ماشین است و دوّم این که در مقابل روزهایى که بدون اجازه ماشین را نگه داشته باید مال الاجاره آن را بپردازد.
چگونگی حل اختلاف شاکی و سارق در مقدار مال مسروقه
بعد از اثبات دزدی از منزل یا مغازه شخصی، بین شاکى و مدّعى اختلافی پیش می آید که اجناس و اقلام دزدیده شده به ادعای شاکی بیشترى از اقلامی است که سارق آن را اعلام نموده است. با توجه به این که هیچ کدام جهت اثبات ادّعاى خود دلیلى ندارند، قول کدام یک پذیرفته شده و کدام یک از طرفین باید ادّعاى خود را ثابت کند؟
باید قدر مسلّم را گرفت و زاید بر آن باید اثبات شود.
امکان تجدید اقامه دعوا در صورت عدم حضور یا صغیر بودن برخی از مدعیّان
اگر عدّه اى ادّعا کنند که پدر و مادر ما در این ملک حق داشته و ما هم حق داریم و «مدّعىٌ علیه» انکار کند و در نتیجه، منکر قسم بخورد و بر اساس آن، حکم صادر شود و ملک به منکر واگذار شود ولى بعد از مدّتى بعضى از فرزندان مدّعى (یا بعضى از مدّعى ها) بگویند ما در آن زمان کوچک یا غایب بوده ایم، آیا حقّ اقامه دعوا دارند؟
آنهایى که قبلاً ادّعایى نکردند، چنانچه ادّعایى داشته باشند، مى توانند در حضور قاضى مدارک خود را ارائه دهند تا در میان آنها حکم کند.
صدور حکم تعذیر به صورت غیابی
آیا مى توان به صورت غیابى حکم تعذیر صادر کرد؟
اگر ادلّه کافى وجود داشته باشد، مانعى ندارد.
صدور حکم غیابی با وجود درخواست حضور از طرف متهم برای دفاع
با توجه به این که در دادگاه انتظامىِ سردفتران و دفتریاران، به تخلّفات ادارى و انتظامى آنها رسیدگى مى کنند، اگر متّهمى از هیأت رسیدگى به تخلّفات ادارى مذکور درخواست کند که در جلسه دادگاه انتظامى حاضر گردیده و جهت اثبات بى گناهى خود، مدارک و ادلّه تکمیلى یا تفصیلى را حضوراً ارائه نماید و چنانچه سؤال جدیدى مطرح شود، پاسخگو باشد و از خود دفاع نماید؛ در چنین حالتى آیا دادگاه انتظامى مى تواند بدون احضار متّهم، غیاباً مبادرت به صدور رأى نماید؟
در این گونه موارد چنانچه احتمال بدهد، دفاعیّات متّهم تأثیرى در حکم دارد باید با حضور او رسیدگى شود.
شرط مختومه نمودن پرونده بعد از گذشت شاکی خصوصی
آیا با توجّه به موازین فقهى، آیا بعد از گذشت شاکى خصوصى، دادگاه مکلّف به مختومه کردن پرونده است یا مخیّر مى باشد؟
مخیّر بودن قاضى در صورتى است که جُرم جنبه عمومى پیدا کند؛ یعنى مشکلى براى جامعه ایجاد نماید، که در این صورت حتّى با گذشت شاکى خصوصى، قاضى مى تواند مجرم را به نوعى تعزیر نماید، در غیر این صورت با گذشت شاکى خصوصى باید پرونده مختومه شود.
عدم رفع مسئولیت قاضی خطاکار در صورت عدم اعتراض محکوم علیه
بعضى از احکام صادره توسّط دادگاه ها قابل اعتراض است. چنانچه «محکومٌ علیه» اعتراضى به حکم نداشته باشد، آیا این به معناى رضایت به حکم محسوب مى شود، تا از این جهت چنانچه حکم اشتباه باشد، قاضى دچار مسئولیّت اخروى نگردد؟
ظاهر حال رضایت به حکم صادره، طبق موازین شرع است ولى رضایت محکوم علیه تأثیرى ندارد؛ اگر قاضى به وظیفه شرعى خود عمل کرده باشد، مسئول نیست
عفو محکوم به حد توسط قاضی بعد از توبه
اگر اقراركننده به گناهی که محکوم به حد می باشد توبه کند، حسب نظر فقهاى عظام، حاكم شرع مىتواند عفو يا اجراى حد نمايد، آيا قاضى مأذون موظّف و مكلّف است كه مراتب توبه مقرّ را به ولىّ امر يا نايب او منعكس نمايد يا آن كه صرفاً مختار است؟
چنانچه قاضى مأذون در قضاوت باشد خود او مىتواند عفو نمايد و اگر رعايت ضوابط ايجاب مىكند، به ولىّ امر اطّلاع دهد.
صدور حکم مجازات مجرم غیر مسلمان در مملکت اسلامی
اگر زن و مردى، هر دو غير مسلمان، در مملكت اسلامى مرتكب عمل زنا شوند و از حرمت آن در شريعت اسلام نيز آگاه باشند، در صورت اثبات جرم از طُرق شرعى و قانونى، حكم آن چيست؟
قاضى مى تواند آنها را طبق قانون اسلام، يا قانون خودشان مجازات كند.
وظیفه قاضی در صورت تعارض قانون با فتوای مرجع تقلید او
چنانچه بين قانون مصوّب و لازم الاجراى جمهورى اسلامى (كه از كلّيه مراحل تصويب مجلس و تأييد شوراى نگهبان و غيره گذشته است) با فتواى مراجع تقليد تفاوت وجود داشته باشد وظيفه قاضى مقلّد چيست؟
قاضى اگر مجتهد باشد به رأى خود حكم مىكند و اگر بر اثر ضرورتها غير مجتهد براى منصب قضا نصب شود به رأى مرجع تقليد خود عمل خواهد كرد و در تعارض قوانين حكومت اسلامى با رأى مرجع تقليد چنانچه عمل به احتياط ممكن باشد اولى عمل به احتياط است و اگر ممكن نباشد يا موجب ضرر و زيان و عسر و حرج گردد، قوانين حكومت اسلامى در مسائل عمومى و اجتماعى مقدم است و در مسائل خصوصى بايد به راى مرجع خود عمل كند.
