مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس: حروف الفبا جدیدترین مسائل پربازدیدها

بهبود یافتن پس از فرستادن قربانی

تکلیف محصوری که پس از فرستادن قربانی بهبودیافته، چیست؟

هرگاه شخص بيمار پس از فرستادن قربانى يا پول آن، بهبود يافت، به‌طوری‌که قادر به رفتن به‌سوی مکه شد، بايد به مکه برود و اعمال را انجام دهد، بنابراين اگر محرم به احرام حج تمتّع است و در وسعت وقت رسيد، اعمال عمره و حج را بجا مى‌آورد و اگر وقت تنگ باشد، به‌گونه‌ای كه با انجام عمره به وقوف عرفات نمى‌رسد، بايد به عرفات برود و حج افراد بجا آورد و احتياط آن است كه قصد عدول كند و پس ‌از انجام حج، عمره مفرده انجام دهد و اين حج كفايت از حجةالاسلام مى‌كند و اگر زمانى به مکه برسد كه وقت حج گذشته، يعنى به هیچ‌یک از وقوف مشعر و عرفات نمى‌رسد، عمره او تبديل به عمره مفرده مى‌شود و بايد آن را بجا آورد و از احرام خارج گردد و احتياط آن است كه قصد عدول به عمره مفرده كند و حج واجب را باوجود شرايط در سال ديگر بجا آورد.

دسته‌ها: محصور

مستحبات و دعاهای وقوف در عرفات

وقوف به عرفات چه آداب و مستحباتی دارد؟

در وقوف به عرفات چند چيز مستحب است.1. با طهارت بودن در حال وقوف.2. غسل نمودن و بهتر آن است كه نزديك ظهر باشد.3. آنچه موجب تفرّق حواس است از خود دور سازد؛ تا قلب او متوجّه درگاه الهى گردد.4. در پايين كوه و در زمين هموار وقوف كند، زيرا بالا رفتن از كوه مكروه است.5. نماز ظهر و عصر را اوّل وقت به يك اذان و دو اقامه به‌جا آورد.6. قلب خود را متوجّه خدا ساخته و حمد الهى و تهليل و تمجيد نموده و ثناى پروردگار را به‌جا آورد. پس‌ازآن، صد مرتبه «الله‌اکبر» بگويد و صد مرتبه سوره توحيد را بخواند و آنچه خواهد دعا نمايد و از شيطان رجيم به خدا پناه برد.7. اين دعا را نيز بخواند:«اَللّهُمَّ رَبَّ الْمَشاعِرِ كُلِّها، فُکَّ رَقَبَتِي مِنَ النّارِ، وَ اَوْسِعْ عَلَىَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ، وَ ادْرَأْ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ. اَللّهُمَّ لاتَمْكُرْبىü، وَ لاتَخْدَعْنِىü، وَ لاتَسْتَدْرِجْنِىü، يا اَسْمَعَ السّامِعِينَ، وَ يا اَبْصَرَ النّاظِرِينَ، وَ يا اَسْرَعَ الْحاسِبِينَ، وَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمِينَ. اَسْألُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى محمد وَ آلِ محمد، وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي (كذا و كذا)» و حاجت خود را نام ببرد، سپس دست به آسمان بردارد و بگويد:«اَللّهُمَّ حاجَتِي اِلَيْکَ، الَّتىü اِنْ اَعْطَيْتَنِيها لَمْ يَضُرَّنِي ما مَنَعْتَنِي، وَ اِنْ مَنَعْتَنِيها لَمْ يَنْفَعْنِي ما اَعْطَيْتَنِي، أَسْأَلُکَ خَلاصَ رَقَبَتِي مِنَ النّارِ. اَللّهُمَّ إنِّي عَبْدُکَ، وَ مِلْکُ ناصِيَتِي بِيَدِکَ، وَ أَجَلِي بِعِلْمِکَ، أَسْأَلُکَ أَنْ تُوَفِّقَنِي لِما يُرْضِيکَ عَنِّي، وَ اَنْ تُسَلِّمَ مِنِّي مَناسِكِي، الَّتي اَرَيْتَها خَلِيلَکَ اِبْراهِيمَ 7، وَ دَلَلْتَ عَلَيْها نَبِيَّکَ مَحَمَّداً صَلَّى الله عَلَيْهِ وَ آلِهِ. اَللّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ رَضِيتَ عَمَلَهُ، وَ اَطَلْتَ عُمْرَهُ، وَ اَحْيَيْتَهُ بَعْدَ الْمَوتِ».8. اين دعا را بخواند:«لا اِلهَ الا الله وَحْدَهُ لاشَرِيکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَ هُوَ حَىٌّ لايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَ هُوَ عَلى کل شَىْءٍ قَدüيرٌ. اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ كَالَّذي تَقُولُ، وَ خَيْراً مِمّا نَقُولُ، وَ فَوْقَ ما يَقُولُ الْقائِلُونَ. اَللّهُمَّ لَکَ صَلاتىü وَ نُسُكي وَ مَحيْاىَ وَ مَماتي، وَ لَکَ تُراثي، وَ بِکَ حَوْلüى، وَ مِنْکَ قُوَّتي. اَللّهُمَّ اِنّي اَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفَقْرِ، وَ مِنْ وَساوِسِ الْصُّدُورِ، وَ مِنْ شَتاتِ الاَْمْرِ، وَ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ. اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُکَ خَيْرَ الرِّياحِ، وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما يَجىüءُ بِهِ الرِّياحُ، وَ اَسْئَلُکَ خَيْرَ اللَّيْلِ وَ خَيْرَ النَّهارِ. اَللّهُمَّ اجْعَلْ في قَلْبي نُوراً، وَ في سَمْعي وَبَصَري نُوراً، وَ في لَحْمي وَ دَمي وَ عِظامي وَ عُرُوقي وَ مَقْعَدي وَمَقامي وَ مَدْخَلي وَ مَخْرَجي نُوراً، وَ اَعْظِمُ لي نُوراً، يا رَبِّ يَوْمَ اَلْقاکَ، اِنَّکَ عَلى کل شَىْءٍ قَديرٌ».و در اين روز تا مى‌تواند در خيرات و صدقات كوتاهى نكند.9. رو به كعبه كند و هر يك از اين اذکار را صد مرتبه بگويد:«سُبْحانَ الله»، «الله‌اکبر»، «ما شآءَ الله لا قُوَّةَ الا بِاللّهِ»، «أشْهَدُ أنْ لا إلهَ الا الله وَحْدَهُ لا شَرِيüکَ لَهُ، لَهُ المُلْکُ، وَ لَهُ الحَمْدُ، يُحيüي وَيُميüتُ، وَ يُميüتُ و يُحْيي، وَ هُوَ حَىٌّ لا يُمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَ هُوَ عَلى کل شَيءٍ قَديرٌ».سپس از اوّل سوره بقره ده این بخواند، سپس سوره توحيد را سه مرتبه بخواند، پس‌ازآن آیت‌الکرسی را تا آخر بخواند، سپس اين آيات را تلاوت كند:(اِنَّ رَبَّكُمُ الله الَّذي خَلَقَ السَّمواتِ وَ الاَْرْضَ فِي سِتَّةِ اَيّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِى اللَّيْلَ النَّهارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِاَمْرِهِ اَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الاَْمْرُ تَبارَکَ الله رَبُّ الْعالَمِينَ * اُدْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إنَّهُ لا يُحِبُّ المُعْتَدينَ * وَ لا تُفسِدوا فىü الأرضِ بَعدَ إصلاحِهَا و ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إنَّ رَحْمَةَ الله قَريْبٌ مِنَ الُمحْسِنينَ). سپس سوره (قُل اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقْ) و سوره (قُل اَعُوذُ بِرَبِّ النّاس) را بخواند.سپس آنچه از نعمت‌های پروردگار به ياد داشته باشد یک‌یک ذكر كرده و حمد الهى نمايد. مخصوصاً به خاطر نعمت خانواده و اموال، كه خداوند بزرگ به او مرحمت نموده، حمد بنمايد و بگويد:«اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلى نَعْمآئِکَ، الَّتِي لاتُحصى بِعَدَدٍ و لاتُكافى بِعَمَل». و به آياتى از قرآن که در آن‌ها ذكر حمد شده خدا را حمد نمايد و به آياتى كه در آن‌ها ذكر تسبيح شده خدا را تسبيح نمايد و به آياتى كه در آن‌ها ذكر تكبير شده خدا را تكبير نمايد و به آياتى كه در آن‌ها ذكر تهليل شده خدا را تهليل نمايد و بر محمد و آل محمد زياد صلوات بفرستد و به هر اسمى از اسماء الله كه در قرآن موجود است خدا را بخواند و به آنچه از اسماء الهى كه در ياد دارد خدا را ذكر كند و به اسماء الهى كه در آخر سوره حشر موجود است خدا را بخواند؛ و آن‌ها عبارت‌اند از:«الله، عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ، الرَّحْمنُ الرَّحيüمِ، اَلمَلِکُ، القُدُّوسُ، السَّلام، المؤمِنُ المُهَيْمِنُ، العَزيüزُ الْجَبّارُ، المُتَكَبِّرُ، الخالِقُ الْبارِىءُ، المُصَوِّرُ».و اين دعا را بخواند:«أَسْأَلُکَ يا الله يا رَحْمنُ، بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَکَ، وَ أَسْأَلُکَ بِقُوَّتِکَ وقُدْرَتِکَ وَ عِزَّتِکَ، وَ جَمِيعِ ما اَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ، وَ بِجَمْعِکَ وَ بِاَرْكانِکَ كُلِّهَا، وَ بِحَقِّ رَسُولِکَ صَلَواتُکَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، وَ بِاسْمِکَ الاَْكْبَرِ الاَْكْبَرِ، وَبِاسْمِکَ الْعَظِيمِ، الَّذِي مَنْ دَعاکَ بِهِ كانَ حَقّاً عَلَيْکَ اَنْ لا تُخَيِّبَهُ، وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ، الَّذِىü مَنْ دَعاکَ به كانَ حَقّاً عَلَيْکَ اَنْ لاتَرُدَّهُ، وَ اَنْ تُعْطِيَهُ ما سَأَلَ، وَ اَنْ تَغْفِرَ لِي جَمِيعَ ذُنُوبِي، فِي جَمِيعِ عِلْمِکَ فِىَّ».و هر حاجت كه دارد از خداوند بخواهد و از خداوند متعال توفيق حج را در سال آينده و هرسال طلب كند.و هفتاد مرتبه «أَسْئَلُکَ الْجَنَّةَ» و هفتاد مرتبه «أسْتَغْفِرُ الله رَبّي وَأتُوبُ إلَيْهِ» بگويد.سپس اين دعا را بخواند:«اَللّهُمَّ فُكَّني مِنَ النّارِ، وَ أوْسِعْ عَلىَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطَيِّبِ، وَادْرَأ عَنِّى شَرَّ فَسَقَةِ الجِنِّ وَ الإنْسِ، وَ شَرَّ فَسَقَةِ العَرَبِ وَ الْعَجَمِ».10. نزديك غروب آفتاب بگويد:«اَللّهُمَّ اِنّىü اَعُوذُبِکَ مِنَ الْفَقْرِ، وَ مِنْ تَشَتُّتِ الاُْمُورِ، وَ مِنْ شَرِّ ما يَحْدُثُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ، اَمْسى ظُلْمىü مُسْتَجيüراً بِعَفْوِکَ، وَ اَمْسى خَوْفىü مُسْتَجيüراً بِاَمانِکَ، وَ أمْسى ذُنُوبي مُسْتَجِيرَةً بِمَغْفِرَتِکَ، وَ اَمْسى ذُلّىü مُسْتَجيüراً بِعِزِّکَ، وَ اَمْسى وَجْهي الْفانüى مُسْتَجيüراً بِوَجْهِکَ الْباقüى. يا خَيْرَ مَنْ سُئِلَ، وَ يا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى، جَلِّلْنüى بِرَحْمَتِکَ، وَ اَلْبِسْنىü عافِيَتَکَ، وَ اصْرِفْ عَنّي شَرَّ جَميعِ خَلْقِکَ».توجّه به اين نكته لازم است كه دعاهاى وارده در اين روز شريف بسيار است و هرقدر ممكن باشد خواندن دعا مناسب است و بسيار خوب است كه در اين روز دعاى صحيفه كامله و دعاى حضرت سيّد الشّهداء و حضرت زين‌العابدين 8 خوانده شود و بعد از غروب آفتاب بگويد:«اَللّهُمَّ لاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ هذَا الْمَوْقِفِ، وَ ارْزُقْنيüهِ مِنْ قابِلٍ اَبَداً ما اَبْقَيْتَنِي، وَ اقْلِبْنِي الْيَوْمَ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجاباً لِي، مَرْحُوماً مَغْفُوراً لِي، بِاَفْضَلِ ما يَنْقَلِبُ بِهِ الْيَوْمَ اَحَدٌ مِنْ وَفْدِکَ، وَ حجاج بَيْتِکَ الْحَرامِ، وَ اجْعَلْنِى الْيَوْمَ مِنْ اَكْرَمِ وَفْدِکَ عَلَيْکَ، وَ اَعْطِنِي اَفْضَلَ ما اَعْطَيْتَ اَحَداً مِنْهُمْ، مِنَ الْخَيْرِ وَ الْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الرِّضْوانِ وَالْمَغْفِرَةِ، وَ بارِکْ لِي فِيما اَرْجِعُ اِلَيهِ، مِنْ اهل اَوْ مالٍ أوْ قَلِيلٍ اَوْ كَثِيرٍ، وَ بارِکْ لَهُمْ فِىَّ».و بسيار بگويد: «اللّهُمَّ اَعْتِقْنüي مِنَ النَّار».

شدت گرفتن بیماری قبل از حج تمتع و پوشیدن لباس احرام

یکی از حجاج پیر بعد از عمره تمتع بیماری‌اش شدت گرفته و به بیمارستان منتقل‌شده و نتوانسته وقوفین را درک کند اما روحانی کاروان بعد از مراجعت از منی در بیمارستان مشاهده می‌کند که آن بیمار لباس احرام به تن داردبا توجّه به این‌که هر كس وقوفين را درك نكند حج او تبديل به عمره مفرده مى‌شود، احتیاطاً براى انجام عمره از او وكالت گرفته و عمره مفرده انجام داده و او را به ايران فرستادند، متأسفانه در ايران از دنيا می‌رود. روحانی بعداً متوجه می‌شود که در باب محصور بیان شدن: «محصور بايد براى قربانى در منى نايب بگيرد». لطفاً به سؤالات زير پاسخ دهيد: الف) با عنايت به این‌که: «اگر كسى پس از احرام و دخول در حرم از دنيا برود، حج او مجزى است». آيا اين حكم شامل فرد مذكور نيز مى‌شود؟ب) با توجّه به این‌که ما فقط لباس احرام را در تن او ديديم، امّا هر چه تحقيق كرديم نفهميديم چه كسى او را محرم كرده و تلبيه را گفته يا نه؟ آيا مى‌توان حكم به محرم بودن او كرد؟ج) در اين فرض، آيا طواف نساء بر او واجب بوده است؟د) برفرض حكمِ به صحت احرام، آيا اعمال انجام‌شده كافى است، يا علاوه بر آن قربانى نيز لازم است؟هـ ) درصورتی‌که قبلاً حج در ذمّه او مستقرشده باشد، وظيفه ورثه‌اش چيست؟و) در صورت اختلاف فتوا در اين مسئله، آيا بايد بر طبق فتواى مرجع تقليد نايب در عمره مفرده، يا مرجع ورثه، يا مرجع ميّت عمل شود؟

الف): اين حكم شامل چنين شخصى نمى‌شود.ب): اين مقدار براى اثبات احرام كافى نيست؛ بنابراين نمى‌توانيد او را محرم حساب كنيد. ج): انجام طواف نساء در اين مورد موافق احتياط است و عمل نايب در فرض كافى است. د): قربانى لازم نيست. هـ): اگر واجب الحج بوده، بايد براى او حج بجا آورند و آنچه شما بجا آورده‌ايد كافى نيست. و): به فتواى مرجع تقليد نايب عمل مى‌شود.

دسته‌ها: محصور

معنی مجزی بودن عمل به رساله عملیه

آیا تصریح به جواز عمل به رساله که معمولاً در ابتداى رساله‌ها نوشته می‌شود به معناى نفى دیگران است؟

تصریح به جواز عمل به رساله، دلیل بر نفى دیگران نیست، بلکه ممکن است دیگران هم در شرایط مساوى و هر دو یا هرچند نفر جایز التّقلید باشند. آرى اگر کسى در اوّل رساله خود بنویسد عمل به این رساله متعیّن است و عمل به غیر آن جایز نیست مفهومش نفى دیگران است درحالی‌که هرگز ندیده‌ایم احدى در مقدمه رساله چنین چیزى بنویسد.‌

تکلیف روزه زن باردار و شیرده که مبتلابه خونریزی معده شده

زنى ۶۳ ساله هستم كه شش بچه به دنيا آورده‌ام. در دوران حاملگى و شيرخوارگى بچه‌ها (حدود ۱۲ سال) نتوانستم روزه‌بگیرم، پس‌ازآن نيز تاكنون هر وقت خواستم روزه‌بگیرم دچار خونريزى معده شده و با توصيه پزشكان روزه نگرفته‌ام، اكنون تكليف بنده چيست؟

در حال حاضر شما مكلّف به‌روزه نيستيد و احتياط واجب آن است كه اگر قدرت داريد براى هرروز به‌اندازه یک مدّ طعام (۷۵۰. گرم گندم) به شخص نيازمندى بدهيد. همچنين براى ايّام گذشته كه روزه نگرفته‌اید و تا سال بعد هم توانايى بر روزه نداشته‌اید.

خرید محصولات غذایی تولید غیرمسلمان

اگر بر ما معلوم باشد که صاحبان برخی مشاغل که به تولید مواد غذایی مشغول هستند مسلمان نبوده و جزو اهل کتاب هم نیستند. در این صورت خریدوفروش و مصرف محصولات آن‌ها چه حکمی دارد؟

خریدوفروش مواد غذایی غیر گوشتی آن‌ها اشکالی ندارد ولی درصورتی‌که یقین داشته باشید دست آن‌ها را رطوبت با آن مواد تماس داشته احتیاط اجتناب است مگر در مواردی که خارج از کشورهای اسلامی زندگی می‌‌کنند.

قرآن و تفسیر نمونه
مفاتیح نوین
نهج البلاغه
پاسخگویی آنلاین به مسائل شرعی و اعتقادی
آیین رحمت، معارف اسلامی و پاسخ به شبهات اعتقادی
احکام شرعی و مسائل فقهی
کتابخانه مکارم الآثار
خبرگزاری رسمی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مدرس، دروس خارج فقه و اصول و اخلاق و تفسیر
تصاویر
ویدئوها و محتوای بصری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله العالی
انتشارات امام علی علیه السلام
زائرسرای امام باقر و امام صادق علیه السلام مشهد مقدس
کودک و نوجوان
آثارخانه فقاهت