تأثیر التیام یا سرایت جراحت بر دیه
در جراحاتى مانند حارصه و همچنین در تغییر رنگ مانند کبودى، آیا التیام یا سرایت موجب کاهش یا افزایش دیه می‌گردد؟
التیام تأثیری ندارد ولى افزایش اگر نتیجه عادى و غیرقابل‌اجتناب جنایت باشد، تأثیر دارد.
نحوه ی محاسبه دیه کبود شدن پلک بالا و پایین با یک ضربه
چنانچه در اثر ضربه اى در پلک تحتانى و فوقانى کبودى ایجاد شود، آیا جانى باید سه دینار به مجنىّ علیه بدهد، یا شش دینار؟
اگر کبودى متّصل واحدى بوده باشد، یک جنایت محسوب مى شود. و اگر دو کبودى جداگانه از هم باشد، دو جنایت حساب مى شود.
دیه‌ی جراحاتی که موجب عدم رویش موی سروصورت شود
با توجّه به اینکه از بین بردن موى سروصورت وابرو دیه معیّن دارد، چنانچه جراحتى مثل متلاحمه یا موضحه سبب از بین رفتن قسمتى از موى سر، یا صورت، یا ابرو شود، به‌گونه‌ای که دیگر نروید، به‌علاوه نقص زیبایى ایجاد شود، آیا هم دیه جراحت و هم دیه مو و هم ارش زیبایى گرفته می‌شود؟
فقط دیه جراحت و دیه مو (البتّه به نسبت مقدار مو) پرداخته می‌شود.
دیه ی خراشیده شدن صورت در تصادف
آیا زخم هایی که در سؤالات زیر آمده است یک حارصه محسوب می شود یا دو حارصه ؟الف : شخصى در جریان تصادف سمت راست بدنش به زمین کشیده شده است، به شکلى که یک سمت صورت وى تماماً خراشیده شده و عمق آن در حدّ حارصه است.ب : شخصى بدن دیگرى را گاز گرفته، و جراحت حارصه اى، مثلا به طول دو سانتى متر، ایجاد کرده است. ولى از آنجا که بین دو دندانش فاصله بوده، در محلّ جراحت مذکور نیز به همین شکل فاصله افتاده است.
با توجّه به نزدیکی زخم ها و اتّصال عرفى آن، یک حارصه محسوب مى شود.
دیه‌ی دست راست در صورت وارد شدن جرح و آسیب دیدن عروق و رباط آن
در اثر ایراد جرح عمدى با شىء برنده از طرف متّهم، دست راست مجنىٌ علیه از ناحیه مچ دچار جراحت از نوع متلاحمه گردیده که طبق نظر پزشک قانونى به علّت آسیب اعصاب و عروق و رباط‌های دست راست در ناحیه مچ، دست شاکى به میزان 50% دچار نقص عضو شدید حرکتى گردیده است. نحوه تعیین دیه و میزان آن چگونه خواهد بود؟
احتیاط واجب آن است که علاوه بر پرداخت دیه جراحت، دیه شلل عضو را هم به نسبتى که اهل خبره مورد وثوق خبر می‌دهند بپردازد.
دیه‌ی جرح بر بدن توسط خود شخص
اگر کسى به خود ضرر و زیانى وارد کند (منظور تغییر رنگ پوست و خراشیدگى آن است)، دیه آن چگونه است و چه کسى باید بپردازد؟
واردکردن ضرر و زیان به خود دیه ندارد هرچند در بسیارى از موارد گناه است.
حکم تنصيف ارش زنان در بيش از ثلث ديه
با توجه به اینکه ديه زن درجایی که بيش از ثلث کل ديه باشد، به نصف تقليل مييابد؛ بفرماييد: اگر مقدار ارش، بيش از ثلث کل ديه باشد یا مجموع دیه و ارش به ثلث برسد آيا به نصف تقليل مييابد؟ (مثلاً درجایی که کل ديه 5 ميليون تومان است و ارش 2 ميليون تومان برآورد شده است)
تفاوتى بین دیه و ارش در این مسئله نیست و حکم در ارش نیز جاری است، البته محاسبه مجموع در صورتى صحیح است که هردو مربوط به یک جنایت باشد.
نحوه محاسبه ارش
در مورد تعیین ارش صدمات وارده بر اعضا بفرمایید:الف) آیا محاسبه ارش باید نسبت به‌کل دیه همان عضو باشد، یا دیه کامل انسان؟ب) در صورت محاسبه ارش نسبت به دیه کامل، آیا مقدار ارش صدمه وارده به عضو می‌تواند بیش از دیه آن عضو تعیین گردد؟
درصورتی‌که فقط ضررى به عضو واردشده، نسبت به عضو محاسبه می‌شود و اگر فرضاً به کارایی عضو ضررى نرسانده، ولى یک زیان کلی به بدن رسانده، باید نسبت به دیه کامل محاسبه شود؛ هرچند از دیه عضو بیشتر شود.
از بین رفتن پوست بدن در اثر سوختگی
شخصى با ریختن بنزین بر یک نفر و شعله‌ور کردن آن، وى را سوزانیده و به قسمت‌هایی از بدن وى صدماتى وارد نموده است، به‌نحوی‌که پوست آن قسمت از بدن از بین رفته، ولى به‌هرحال صدمات سوختگى ترمیم پیداکرده است، مستدعى است مرقوم فرمایید:الف) جنایت مزبور دیه دارد یا ارش؟ب) برفرض داشتن دیه چه مقدار تعیین می‌گردد؟ج) برفرض داشتن (دیه‌یا ارش) هزینه درمان و عملیات جرّاحى براى رفع نقص وارده و بهبودى صدمات وارده به عهده چه کسى است؟الف) جنایت مزبور دیه دارد یا ارش؟ب) برفرض داشتن دیه چه مقدار تعیین مى گردد؟ج) برفرض داشتن (دیه یا ارش) هزینه درمان و عملیات جرّاحى براى رفع نقص وارده و بهبودى صدمات وارده به عهده چه کسى مى باشد؟
دیه‌ای ندارد بلکه ارش دارد و احتیاط واجب آن است که هزینه درمان زائد بر ارش را نیز شخص جانى بپردازد.
تراشیدن موی سروصورت دیگری بدون رضایت
آیا تراشیدن موى سروصورت شخصى، بدون رضایت او دیه‌یا ارش دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا رویش مجدّد مو عدم رویش آن، یا زن و مرد بودن مجنىّ علیه، تأثیری در حکم دارد؟
در سروصورت مرد (ابرو محاسن) اگر طورى مو ازاله کند که نروید هرکدام یک دیه کامل دارد و همچنین در موى سر زن، اگر بروید در مرد احتیاط واجب مصالحه به ارش است و در زن دیه آن مهرالمثل عادلانه است.
