مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

حج نایب معذور صحیح است.

چنانچه براى سال معینى اجیرشده، اعلام و اجازه لازم است.

اگر قادر بر تطهیر یا تعویض آن نباشد اشکال ندارد و نیابتش صحیح است.

اگر نايب به عللى نتواند حج نيابتى را بجا آورد، نمى‌تواند آن را به ديگرى واگذار كند؛ مگر به اجازه صاحب پول.

کسی که از انجام‌ اعمال حج معذور است بايد پول را به صاحبش برگرداند، مگر این‌که از طرف صاحب پول مجاز در نايب گرفتن باشد كه در اين صورت مى‌تواند شخص ديگرى را در تمام عمل حج نايب كند و درصورتی‌که بدون اجازه، نيابت را به ديگرى واگذار كند و او عمل را انجام دهد، حج از طرف منوب‌عنه انجام مى‌شود، ولى نايب اوّل بايد پول را به صاحبش برگرداند (مگر این‌که صاحبش راضى گردد) و صاحب پول ضامن چيزى نيست و نايب اوّل بايد اجرت نايب دوّم را بپردازد.

نيابت آن‌ها صحيح است.

ملاك وظيفه خود اوست، ولى اگر به کیفیت خاصی اجیرشده، مثلاً از او خواسته‌اند كه بر طبق فلان فتوى عمل كند، بايد طورى انجام دهد كه هم آن کیفیت خاص مراعات شود و هم وظيفه‌اش انجام گردد.

لازم نيست سؤال کند و نايب مطابق تقليد خودش عمل مى‌كند.

زن مى‌تواند از طرف مرد و مرد مى‌تواند از طرف زن نيابت كند و هرکدام بايد وظيفه خودشان را در چنين حجی رعايت نمايند. اگر زن است وظايف زنان را بجا آورد و اگر مرد است مطابق وظايف مردان عمل كند؛ ولى بهتر آن است كه زن براى زن و مرد براى مرد نيابت كند.

اگر شخص معيّنى را در وصیت‌نامه ذكر نكرده، دختر يا همسر او هم مى‌توانند نيابت كنند.

نيابت «صرورة»، چه مرد باشد و چه زن، جايز است؛ خواه از طرف مرد باشد، يا از طرف زن؛ ولى نيابت زن، مخصوصاً اگر منوب‌عنه مرد باشد، كراهت دارد.

نايب بايد در عمل قصد نيابت كند و منوب‌عنه را در نيّت، ولو اجمالاً، تعيين كند و لازم نيست نام او را ببرد، ولى مستحب است.

در نيّت، گذراندن از ذهن لازم نيست. اگر انگيزه او از آمدن به مکه و احرام نيابت بوده، عمل را به‌عنوان نيابت انجام مى‌دهد، ولى اگر از اوّل مردّد بوده به چه قصدى حج بجا آورد، مى‌تواند به نيّت اجمالى (يعنى همان نيّت موقع احرام) عمل خود را به اتمام برساند، ولى براى نيابت كفايت نمى‌كند.

باید برای همان فردی که قصد کرده ادامه دهد.

اگر نيت كرده اين حج از طرف صاحب الوجه است، براى صاحب همان وجه مى‏شود حالا اسمش هر چه باشد و از قبيل خطا در تطبيق است يعنى صاحب وجه را خطأً تطبيق بر ديگرى كرده؛ مثل‌اینکه نيت مى‏كند اقتداى نماز را به امام حاضر باشد اما خطأً تطبيق بر (عمرو) مى‏كند درحالی‌که پيشنماز (زيد) است، چون نيت امام حاضر است، نماز صحيح است.