منظور از رعایت مصلحت وقف
در اکثر فتوای شرعی فقهای عظام در رابطه با وصول حقوق موقوفات میفرمایند رعایت مصلحت وقف بشود حال سوال این است اگر در روند اجرایی وظائف تولیت یا مدیریت یک امتیازات و مساعدت هایی را برای مستاجرین داشته باشیم که در مرحله اول بیشتر مصلحت و رعایت حال متولی و مدیریت وقف است اما با اثر جلب نظر مردم به متولی و مدیر وقف در آینده تعامل و توجه مردم به وقف و موقوفه هم خوب میشود و قطعا مصلحت وقف را هم به دنبال خواهد داشت این کار چه حکمی دارد؟
در صورتی که سرانجام به نفع موقوفه باشد اشکالی ندارد.
وقف برای غیر مسلمان
آیا شرعا می توان چیزی را وقف غیر مسلمان نمود؟
در صورتی که عداوت خاصی با مسلمانان نداشته باشد و اثر مثبتی در آنها به اسلام داشته باشد مانعی ندارد.
شرط فروش یا تبدیل اموال موقوفه منقطع الاول
شخصی بخواهد اموال را در زمان حیات وقف منقطع الاول کند بطوریکه تا زمان حیات اختیار استفاده داشته باشد می تواند اصل اموال را تعویض یا تبدیل به احسن نماید و یا اگر مساله غیر مترقبه ای پیش آمد قسمتی از مال را بفروشد و هزینه کند؟
اگر بگوید اموالم بعد از مرگ وقف باشد وقف باطل است و هرگاه زمین را وقف کرده و منافع آن را مادام الحیاة برای خود نگه داشته، نمی تواند تغییر دهد.
تصرف در پول وقف شده به صورت منقطع الاول
فردی چند میلیون وجه نقد تحویل این جانب داد وگفت میخواهم تا زنده ام سود این پول مال خودم باشد و بعد از مرگم ذخیره قیامتم باشد وشما هرکاری صلاح میدانی انجام بده بنده هم نوشتم وقف مطلق خیرات و مبرات باشدوامضاءکرد حال سؤال این است که : 1. این شخص فوت کرده ومقداری ازسوداین پول(که درقالب بیع نقدونسیه انجام دادم وکالتأ) الان نزدبنده هست حکم اصل پول وسودش چیست؟ باید به ورثه اش بدهم یا همه اش وقف است؟2. هنوزچندماه ازاین قراردادبیع مذکورباقی مانده سودهای اتی حکمش چیست؟درضمن موکل(متوفی)تأکیدفراوان داشتند که این پول بدست ورثه ام نرسد چون به همه انها سهمشان راداده ام واین را برای خودم میخواهم اگرحضرتعالی اجازه میفرماییدکل این مبلغ(اصل وسودش)برای ساخت خانه عالم درروستایش هزینه شود؟
اصل پول وقف است و باید درآمد و سود حاصل شده و سود آتی آن طبق آنچه صاحب پول سفارش کرده مصرف شود. استفاده از سود جهت ساخت خانه عالم مانعی ندارد اما تصرف در اصل پول که وقف است جایز نیست و باید بعد از تمام شدن قرارداد قرارداد جدیدی بسته شود.
پس گرفتن کالا اهدایی به مسجد در صورت عدم نیاز مسجد
تابلو نقاشی را سه سال پیش به مسجد اهدا کردم اما در مسجد استفاده نمی شود اگر پس بگیرد گناه دارد؟
پس گرفتن جایز نیست و اگر مسجد نیازی ندارد می تواند بفروشد و به مصارف دیگر برساند.
وقف مال مولی علیه توسط ولی
آیا ولی ( پدربزرگ ) میتواند با توجه به مصلحت مولی علیه که نوه خود می باشد تمام و یا مقداری از پول دیه تصادف که بر اثر آن نوه او عقل معاش را از دست داده را وقف نماید یا باید نزد خود امانت نگه دارد تا بعد از مرگ مولی علیه به وراثش بدهد؟
باید وجه دیه را نگهدارد و هزینه های او را از آن بدهد وبعد فوت او به ورثه اش می رسد.
وقف مهریه ای که بر عهده مرد است توسط زن
زماني که تقاضاي مهريه از شوهر کرده ولي شوهر ممانعت به پرداخت آن مي نمايد ميتوان گفت مهريه ام وقف در اموالت باشد؟
در صورتی که مهریه چیزی بر ذمه شوهر باشد وقف صحیح نیست.
وقف صغیر
فرد صغیر امکان وقف کردن اموالش را دارد یا خیر؟
صغیر نمی تواند اموال خود را وقف کند.
پس گرفتن موقوفه از اوقاف که طبق وصیت به آنجا داده شده
مرحوم پدرم با کمک مالی عده ای اقدام به خرید یک باب زمین جهت حسینیه ی نمودند و ضمن احداث و ساخت، سند حسینیه بنام پدرم و پنج نفر دیگر انتقال یافت، اکنون پس از گذشت چند سال بعد از فوت پدرم بنابر وصیت مرحوم اینجانب فرزند ارشد با نظر موافق کل ورثه اقدام به انتقال سند به اداره ی اوقاف نموده ایم که با مخالفت عده ای از موسسین روبرو گردیده مبنی بر اینکه اسناد مالکیت حسینیه را که به نام پدرتان میباشد را به نام موسسه ی خیریه صاحب الزمان انتقال دهید نه اداره ی اوقاف، لذا با توجه به وصیت مرحوم از نظر شرعی اینجانب را راهنمایی فرمایید که این سند به نام موسسه ی خیریه انتقال یابد یا اداره ی اوقاف تا مرضی حق تعالی قرار گیرد.
اگر پدر محلی خاصی را برای تحویل دادن معین نکرده و تحویل اوقاف داده اند لازم نیست بازپس گرفته شود.
عبادت و نیاز به قصد قربت داشتن وقف
آیا وقف عبادت است و نیاز به قصد قربت دارد؟
در بعضی موارد عبادت است و نیاز به قصد قربت دارد و در بعضی موارد چنین نیست.
شک در وقف منفعت یا وقف انتفاع موقوفه
زمینی در کنار مسجدی برای مسجد وقف شده است ولی معلوم نیست که وقف منفعت است یا انتفاع بفرمایید تکلیف چیست؟
احتیاط واجب این است که وقف منفعت باشد.
فسخ وقف در صورت عمل نکردن به شرط در ضمن وقف
این جانب زمینی را وقف حسینیه شهر خود نموده ام در ضمن شرط کرده ام که یا خود ویا هیئت امناء حسینیه در این زمین مغازه بسازند که تاکنون ساخته نشده است آیا با این شرط میشود وقف را فسخ کرد و یا ملک بهتری جایگزین این زمین موقوفه کرد؟
با آنها اتمام حجت کنید، اگر به شرط عمل نمی کنند می توانید زمین را از آنها بگیرید و خودتان با کمک خیرین مغازه را بسازید.
اختلاف هیئت امنا و واقف در کیفیت وقف
کل قطعه زمینی جهت مسجد وقف گردید بعد از ساخت مسجد مقداری از زمین باقمانده است که هیئت امناء جدید این قسمت باقیمانده را در طبقه ی همکف سه باب مغازه و طبقه ی بالا را کارگاه ساخته و از زیرزمین مسجد برای امور تجاری استفاده میشود اکنون بین هیات امناء جدید و واقف اختلاف نظر حاصل گردید هیات امناء بیان میکنند بر قسمت باقیمانده زمین وقفی ، صیغه خوانده نشده و واقف میگوید کل زمین جهت مسجد وقف گردید و نباید برای تجاری و کارگاه استفاده شود، لذا از حضرتعالی تقاضامندیم اظهار نظر بفرمایید؟
در این نوع موارد نظر واقف معتبر است.
وقف فرد بهائی برای اولاد ذکور با وجود ورثه مسلمان
اگر شخصی بهائی فوت کند و دارای تنها یک ورثه دختر مسلمان باشد و مابقی چند پسر بهائی باشند و از طرفی در گذشته زمین های این روستا وقف اولاد ذکور شده باشد؛آیا این وقف طبق قوانین اسلامی برای حاکم شرع می باشد؟ یا همانند وصیت بر وقف بر پسران بهائی باطل است و تنها به دختر مسلمان میرسد؟
هر گاه در حال زنده بودن وقف کرده وقف او صحیح است و تنها اولاد ذکور می توانند طبق وقف نامه از آن استفاده کنند.

