مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

احتياط آن است كه در حال احرام از هر نوع مجادله و خصومت بپرهيزد؛ هرچند جمله‌هاى قسم در آن نباشد.

اگر محرم بيش از سه مرتبه قسمِ راست بخورد، هر مقدار كه باشد، كفّاره آن يك گوسفند است؛ مگر آن‌که بعد از سه مرتبه كفّاره بدهد، كه در اين صورت اگر سه مرتبه ديگر جدال كند، بايد يك گوسفندِ ديگر كفّاره بدهد.

اگر محرم بيش از سه مرتبه قسمِ راست بخورد، هر مقدار كه باشد، كفّاره آن يك گوسفند است؛ مگر آن كه بعد از سه مرتبه كفّاره بدهد، كه در اين صورت اگر سه مرتبه ديگر جدال كند، بايد يك گوسفندِ ديگر كفّاره بدهد.

در موضوع جدال سوگند دروغ و راست يكسان است؛ ولى اگر قسم دروغ باشد، كفّاره آن در همان مرتبه اوّل يك گوسفند است و احتیاط آن است كه براى دو بار قسمِ دروغ يك گاو و براى سه بار يك شتر كفّاره دهد و اگر راست باشد، چنانچه سه مرتبه تكرار كند كفّاره‌اش يك گوسفند مى‌باشد؛ امّا كمتر از سه بار كفّاره ندارد؛ هرچند در حال احرام كار خلافى كرده و بايد استغفار كند.

در مقام ضرورت قسم به لفظ جلاله، يا ساير اسماء الله، براى شخص محرم، جهت اثبات حقّ يا ابطال باطلى جايز است.

ساير نام‌های خداوند نيز حكم لفظ جلاله (الله) را دارد؛ (بنا بر احتياط واجب) بنابراین اگر مُحرم در مقام خصومت و مجادله براى اثبات يا نفى مطلبى در مقابل ديگرى، به «رحمان» يا «رحيم» يا «خالق آسمان و زمین» و مانند آن قسم بخورد، جدال محسوب مى‌شود.

اگر قسم به غير نام خداوند و صفات او باشد، حكم جدال ندارد.

گفتن كلمه «لا» و «بَلى» و مرادف آن در ساير زبان‌ها، مثل «نه» و «آرى» در فارسى، جدال نيست؛ بلكه قسم خوردن براى اثبات يا ردّ مطلبى، از روى خصومت و مخالفت جدال است.

«جدال» در حال احرام ممنوع است، همان‌گونه كه در این شريفه 179 سوره بقره به آن اشاره‌شده است و منظور از «جدال» در اينجا آن است كه از روى خصومت و دشمنى براى اثبات مطلبى در مقابل ديگرى به خدا سوگند ياد كند و بگويد: «بَلى وَاللّهِ...؛ آرى، به خدا سوگند كه مطلب چنين است» يا براى نفى مطلبى بگويد: «لا وَاللّهِ...؛ نه، به خدا سوگند مطلب چنين نيست» و فرقى ميان عربى و فارسى و زبان‌های ديگر نمى‌باشد؛ بلكه هر عبارتى كه اين مفهوم را برساند در حال احرام حرام است و احتياط آن است كه از مخاصمات خالى از قسم نيز بپرهيزد.

هرگاه مُحرِم هر يك از امور سه‌گانه فوق را انجام دهد كار خلافى كرده، ولى احرام او باطل نمى‌شود و كفّاره آن استغفار است و بهتر اين است كه انسان در حال احرام زبان خود را از هر سخن ناروا و زشت حفظ كند و جز به نيكى سخن نگويد.

اين كار اشكال ندارد؛ ولى تفاخر و برتری‌جویی حرام است.

حرمت دروغ، دشنام و تفاخر در حال احرام مطابق بعضى از روايات معصومين: در معنى «فسوق» در این شريفه (فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لا جِدالَ فىِ الْحَجِّ) جمع است.

دروغ گفتن و دشنام دادن در همه حال حرام است، ولى در حال احرام به‌خصوص نهى شده است؛ يعنى از كارهايى است كه مُحرِم بايد آن را ترك كند، بلكه احتياط واجب آن است كه از اظهار برترى بر ديگران، يا بيان نقص ديگران نسبت به خود، نيز اجتناب كند.

هرگاه مُحرِم با خود بازى كند و منى از او خارج شود، حكمش حكم كسى است كه با زنى نزديكى كرده باشد، كه شرح آن در مسائل سابق گذشت، و اگر با همسر خود بازى كند، يا به وسيله نگاه كردن، يا فكر و تصوّر كردنِ چنان صحنه‌هايى، منى از او خارج گردد، كفّاره بر او واجب است.

صحبت‌های عادی مانعی ندارد.