معیار تشخیص وقفی بودن قبرستانها
مطابق قانون گورستانهاى عمومى ملک عمومى محسوب شده و در مالکیّت شهردارى قرار دارد; شهردارى به علّت متروکه شدن گورستان، مقدارى از آن را طبق ضوابط قانونى به افراد واجد شرایط واگذار نموده است، با عنایت به این که دلیلى بر وقفیّت زمین گورستان نیست، بفرمایید که اراضى مذکور وقف است، یا مالکیّت شهردارى طبق قانون فوق صحیح است؟
هرگاه زمین مزبور سابقه ملکى نداشته باشد، یا احتمال موات بودن آن از روز اوّل برود حکم وقف بر آن جارى نمى شود؛ امّا اگر سابقه ملکیّت داشته و براى قبرستان واگذار شده است حکم وقف بر آن جارى است.
عدم لزوم وقفی بودن زمین قبرستان
آيا ضرورت دارد كه زمين قبرستان وقف ابدى براى قبرستان باشد، يا در زمين هاى كرايه اى طويل المدّت هم مىتوان به تدفين اموات مسلمان ها پرداخت؟
چنانچه مدت اجاره به اندازه اى باشد كه آثار آخرين ميّت دفن شده به كلّى محو گردد، يا اين كه مالك بعد از پايان مدّت، ملزم به تصرّفاتى شود كه سبب نبش قبور نشود، مانعى ندارد.
هجرت از محیط آلوده به گناه
در شهری فساد و منکرات و بدحجابى شایع گشته، شخصی که بههیچوجه تاب تحمّل آن را ندارد. با توجّه به دستور اکید خداوند متعال در قرآن کریم، سوره مبارکه نساء، آیه 100، آیا براى نجات خود از این فساد، بهتر نیست به شهرهاى دیگری هجرت نماید؟
درصورتیکه هیچ راهى براى حفظ دین و ایمان خود جز هجرت نمیبینید، هجرت کار لازم و شایستهای است; ولى این کار را بامطالعه بیشتر و موافقت پدر و مادر انجام دهید.
تظاهرات علیه سیاست حاکم ظالم
آیا تظاهرات آرام علیه سیاست حاکم ظالمى که وظیفهاش حکومت دینى است، جایز میباشد؟ با توجّه به اینکه روشهای دیگر اعتراض مفید نبوده و این روش نیز ممکن است خطر قتل به همراه داشته باشد. آیا این عمل نوعى جهاد دفاعى محسوب میشود؟
هرگاه اسلام درخطر باشد و هیچ راهى براى دفاع از اسلام جز این راه نباشد، این کار پس از اجازه از حاکم شرع واجب است. ولى نباید خودسرانه دست به این کار زد که مایه تفرقه و سستى میشود.
اطلاع به دیگران برای نهی از منکر
اگر متوجه شويم زن شوهردارى با مرد ديگرى در تماس است آیا جايز است اين موضوع را با همسرش يا ديگر بستگانش در میان بگذاريم؟(اگر نهی از منکر منحصر در اطلاع دادن باشد چطور؟)
درصورتیکه راه نهی از منکر منحصر به آن باشد مانعی ندارد البته آنهم به مقدار ضرورت نه بیش از آن.
برخورد با فرزند معتاد یا خلافکار
شخصی دارای فرزند معتاد است و این فرزند حرفهای زشت و رکیک میزند و شخص، بیم تجاوز توسط او را دارد، آیا میتواند از او به مراجع قضایی شکایت کند و یا برخوردی تند با او داشته باشد؟
درصورتیکه احساس خطر جدی کردید میتوانید فرزندان دیگر را در جریان بگذارید تا به نحوی از او جلوگیری کنند ولی سفارش کنید آسیبی به او نزنند.
نهی از منکر در وسایل عمومی
وقتی سوار تاکسى میشویم بعضی از رانندههای نوار ترانه غیرمذهبی گذاشته و گوش میکنند و عنوان میکنند که اگر نوار گوش نکنند خوابشان میبرد در این حالت وظیفه انسان چیست؟
باید نهى از منکر کنید و آنها را توجیه کنید که برای این منظور از آهنگهای مشروع استفاده کنند و اگر نمیپذیرند پیاده شوید، مگر اینکه عسر و حرج لازم آید و با توجه به اینکه این کار غیرقانونی است میتوانید در صورت عدم توجه، به مراکز مزبور شکایت کنید.
نهی از منکر اساتید توسط دانشجو
گاهى بعضى از اساتید زن در کلاس درس دانشجویان بالباسهای تحریککننده حضور پیدا میکنند و دانشجویان بهناچار براى دریافت درس و مطلب به او نگاه میکنند، تکلیفشان چیست؟
در اینگونه موارد باید با هماهنگى مسؤولین دانشگاه جلو اینگونه مسائل را گرفت تا دانشجویان به مشکل برخورد نکنند و اساتید به وظیفه شرعیّه خودشان عمل نمایند.
قطع رابطهی دوستی برای اصلاح رفتار ناشایست
آیا با اشخاصى که افعال و کردار غیر معقولانه و ناشایست دارند و با تذکّر، از افعال خود دستبردار نیستند، میشود قطع رابطه نمود؟
اگر قطع رابطه موجب بیدار شدن آنها میشود و باعث ترک منکر شود واجب است و اگر اثر منفى دارد، این کار را نکنید.
اجتناب از برخورد فیزیکی در نهی از منکر
چگونه حکومت و مردم میتواند از بدحجابی یا بیحجابی بعضى از خانمهایی که در این امر مهم کوتاهى میکنند جلوگیرى کنند؟
مردم باید به نهى از منکر زبانى اکتفا کنند و از هرگونه برخورد فیزیکى اجتناب ورزند، ولى حکومت میتواند وارد این مرحله نیز بشود.
امربهمعروف دستهجمعی
در امربهمعروف و نهى از منکر، اگر احتمال برود که بهصورت دستهجمعی اثر میکند، آیا باید دستهجمعی امربهمعروف کرد؟
امربهمعروف به هر صورت که اثر کند واجب است; خواه فردى باشد یا نباشد.
جایی که امربهمعروف مترتب بر امر حرامی شود
هرگاه نهى از منکر خود باعث عمل حرامی شود، مانند نگاه به زنان بیمبالات و آرایشکرده، آیا بازهم واجب است؟
باید کارى کرد که امربهمعروف و نهى از منکر با این امور مخلوط نشود; ولى نظرهاى قهرى اشکال ندارد.
تشکیل گروهی جهت امربهمعروف
آیا حضرتعالی صلاح میبینید که در بین بسیجیان گروههایی براى امربهمعروف و نهی از منکر تشکیل شود؟
چنانچه آموزشهای لازم را درزمینهٔ امربهمعروف و نهى از منکر و شرایط و ظرافتهای آن ببینند کار بسیار خوبى است، بلکه در شرایطى واجب است; ولى نباید بهانهای به دست مخالفان بدهند و رعایت ادب اسلامى را درهرحال بنمایند.
اجبار مردم به معروفی مانند نماز
آیا مجبور كردن مردم به نمازخواندن در ادارات و مدارس، كه گاه موجب تمسخر آنان مىشود، درست است؟
براى امربهمعروف، بايد از راههایی كه مفيد و مؤثر است و پيامدهاى منفى ندارد، استفاده كرد.