«نُصح» نقطه مقابل حسد است. نصح و نصيحت هر كار و هر سخنى است كه در آن مصلحت ديگرى باشد. به اين معنا كه نه تنها انسان خواهان زوال نعمت از ديگران نباشد، بلكه طالب بقاى نعمت و افزون شدن آن براى آنها گردد. اين واژه در اصل به معناى «خلوص و اخلاص» است. از آنجا كه شخص خيرخواه، از روى خلوص و اخلاص در «اصلاح» كار ديگران مى كوشد، واژه نُصح و نصيحت درباره او به كار مى رود. اين يكى از فضايل معروف است كه در آيات قرآن و روايات اسلامى به آن اشاره شده است.

از جمله نشانه هايى كه براى حسد ذكر شده امور زير است: 1. حسود هنگامى كه مى شنود نعمتى به ديگرى رسيده است، غمگين و ناراحت مى شود، هرچند آثارى از خود بروز ندهد. 2. گاه از اين مرحله فراتر مى رود و زبان به غيبت و عيب جويى مى گشايد. 3. گاه از اين هم فراتر مى رود و به دشمنى و عداوت و كارشكنى برمى خيزد! 4. گاه تنها به بى اعتنايى و بى مهرى و يا قطع رابطه از شخصى كه مورد حسد او قرار گرفته قناعت مى كند. سعى دارد او را نبيند و سخنى از او نشنود و ... .

امام علی(ع) در کلام حکیمانه ای هشت ویژگی سعاتمندان را بیان می کند، آنان انسان هایی متواضع و دارای کسب و کار حلال و باطنی پاك و صالح هستند زیرا اعمال و اقوال انسان تراوشى از صفات درونى اوست، آنان دارای نیتی خالص و فطرتی پاک و اخلاقی نيكو هستند. امام انفاق و كمك به نيازمندان، و حفظ زبان از غیبت و تهمت را از مهم ترين ویژگی های این افراد دانسته و در آخرین ویژگی می فرماید: آنان اهل بدعت نیستند.

از برخی آيات قرآن، اين آثار فوق العاده زيانبار حسد در زندگى فردى و اجتماعى روشن مى شود: حسد دست برادر را به خون برادر آغشته مى‏ كند؛ انسان را از مشاهده حقّ باز مى دارد؛ فضاى جامعه را تيره و تار مى كند؛ رشته هاى محبّت را پاره مى نمايد؛ جهنّم سوزانى در دنيا براى كسانى كه به آن آلوده هستند، به وجود مى آورد.

به عنوان مثال در سوره مائده سخن از داستان فرزندان آدم است كه يكى بر ديگرى حسد برد و سرانجام دستش به خون برادر آغشته شد و نخستين قتل و جنايت در روى زمين صورت گرفت و سرآغازى براى جنايت هاى ديگر شد. در سوره یوسف نيز حسد آن قدر قوى و هولناك است كه برادران يوسف را وادار به كشتن برادر مى كند و سبب گناهان زياد ديگرى می شود؛ از جمله گفتن دروغ هاى مختلف براى كتمان جنايت خود و نسبت دادن پدر (حضرت یعقوب) به ضلالت و گمراهى و ... .

هنگامى كه نعمتى به ديگرى مى رسد، اگر انسان آرزو كند همان ‏گونه كه ديگران دارند او هم داشته باشد، اين حالت را «غِبطه» مى گويند و حالتى است پسنديده. زيرا انسان را به كوشش سازنده وا مى دارد و هيچ اثر مخرّبى در اجتماع ندارد. امّا اگر دوست دارد آن نعمت از ديگران سلب شود و براى اين كار به تلاش برمى خيزد، اين همان حالت بسيار ناپسند «حَسَد» است كه انسان را وا مى دارد بى آنكه تلاش سازنده اى در مورد خودش انجام دهد، به تخريب ديگران بپردازد. از این توضیحات مشخص می شود که «غِبطه» تفاوتی اساسی با حسد دارد. غبطه نه تنها مذموم نيست بلكه پسنديده و مايه ترقّى و پيشرفت است.