«حاكم» از ماده «حكم» به گفته «مقاييس اللّغه» در اصل به معناى منع است و قبل از هر چيزى به معناى منع از ظلم و ستم مى باشد و «حكيم» را از آن نظر حكيم مى گويند كه نيروى بازدارنده اى در مقابل كارهاى خلاف دارد. توصيف خداوند به اين صفت به خاطر آن است كه همه موجودات را _ چه در عالم تكوين و چه در عالم تشريع _ از خلافكارى باز داشته و نهى مى كند. واژه «حكيم» از آن نظر كه حكايت از علم خدا مى كند جزء صفات ذات است و از آن نظر كه اشاره به آفرينش موجودات براساس نظم خاص و تشريع قوانين براساس مصالح كامل و متقن دارد، جزء صفات فعل محسوب مى شود.