حكومت اسلامى بايد نسبت به تحرّكات نظامى و سياسى و اقتصادىِ دشمن و فعاليت هاى جاسوسى آنها فعاليت وسيع داشته باشد. در عصر پيامبر(ص) دستگاه هاى اطلاعاتى، توطئه هاى دشمنان را كشف و خنثى مي كردند و بر اعمال كارگزاران نظارت مي نمودند. گاه مي شد پيامبر(ص) همراه با سپاه، فرد مورد اعتمادي را راهي مي كرد تا اخبار لشكر را گزارش كند، يا بعد از جنگ بدر و بازگشت دشمن، پيامبر(ص) به على(ع) فرمود: «به دنبال آنها برو و ببين اگر اسب ها را رها كرده و سوار بر شترند عازم مكّه اند، و اگر سوار بر اسب اند و شترها را همراه مى برند قصد مدينه دارند».