رسول خدا (ص) می فرمايد: «إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَيُدْرِكُ بِالْحِلْمِ وَ اللِّينِ دَرَجَةَ الْعَابِدِ الْمُجْتَهِدِ؛ شخص مؤمن با حلم و نرمش به مقام عبادت كننده شب زنده دار مى رسد». اين تعبير به خوبى نشان مى دهد كه حلم و بردبارى از عبادات مهم در پيشگاه پروردگار است.

در حديث پرمعناى ديگرى از ایشان آمده است: «مِنْ أَحَبِّ السَّبِيلِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ جُرْعَتَانِ: جُرْعَةُ غَيْظٍ تَرُدُّهَا بِحِلْم،ٍ وَ جُرْعَةُ مُصِيبَةٍ تَرُدُّهَا بِصَبْرٍ؛ از محبوب ترين راه ها به سوى خدا نوشيدن دو جرعه است: جرعه خشم را به وسيله حلم فرو بردن، و جرعه مصيبت را با صبر تحمل كردن».

خشم و غضب در انسان‏، يك نوع هيجان و برافروختگى درونى است كه سرچشمه حركات تند و شديد و خشن مى ‏شود، و نيروهاى وجود انسان را براى دفاع، يا گرفتن انتقام، بسيج مى ‏كند. خشم و غضب از خطرناك ترين حالات انسان است كه اگر جلوی آن رها شود، گاه به شكل نوعی جنون خودنمايى مى كند. خشم و غضب کنترل نشده، آتشى سوزان است كه گاه يك جرقّه از آن خانه ها و شهرهايى را در كام خود فرو مى برد.

داستان «قارون» ـ سمبلِ ثروتمندِ مغرورـ  که مجموع آن در سوره «قصص» بیان شده است، روشنگر این حقیقت است که غرور و مستى ثروت، گاه انسان را به انواع جنون مى کشاند، و گاه سبب مى شود که دست به زشت ترین و ننگین ترین گناهان بزند. آنها همه را نادان و خود را دانا مى پندارند. اگر «قارون» با اطرافیانش و تمام ثروتش به قعر زمین فرو رفت و نابود شد، دیگران به اشکال دیگرى نابود مى شوند، مثلا ثروت هاىِ عظیم خود را تبدیل به کاخ ها، باغ ها و زمین هائى مى کنند که هرگز از آن استفاده نخواهند کرد و ... .

احمد بن حنبل درباره سلسله سند رواياتي که منحصر در اهل بيت(ع) است گفته: اگر اين سند را بر ديوانه اى بخوانى از ديوانگى و جنونش خوب مى شود.

از خلال کلمات فقها به دست می آید که برای حکم به ارتداد، چهار شرط لازم است. مانند بلوغ: از این رو اعتباری به انکار شخص غیر بالغ نیست. از سویی عقل نیز یکی از شرایط لازم در صدور حکم ارتداد است، لذا اعتباری به انکار مجنون در حال جنونش و نیز انسان مست در حال مستی اش نیست. همچنین اختیار، یکی دیگر لوازم ارتداد است، لذا اگر کسی در حال اکراه، منکر یکی از ضروریات دین شود، مرتدّ نیست. از سویی شخص «مرتد» در انکار خود باید قصد داشته باشد، لذا اعتباری به کلام انسان خواب یا غافل یا اهل سهو یا فرد بیهوش نیست.

می دانیم براى متاركه زن و شوهر، غير از طلاق، راه فسخ ازدواج به دليل «عيب» نيز وجود دارد. گرچه بعضي ها خواسته اند تا فسخ ازدواج را به وسيله عيب جذام تنها برای مردان قائل شوند و زنان را از اين حكم مستثنی سازند؛ اما به اعتقاد بسياری از فقها، فرقى ميان زن و مرد در جواز فسخ ازدواج به دليل وجود عيب هاى غير قابل تحمّل در طرف ديگر نيست.

«بُسر بن اَرطاة» فرمانده لشکر معاویه و مردى سنگدل، خشن و خونخوار بود که به دستور معاویه برای سرکوب شورش اهل یمن به آنجا رفت و با شیعیان با خشونت تمام برخورد کرده مخالفین معاویه را به قتل می رساند. قبل از آن، در مدینه خانه هاى بسیارى را سوزاند. سپس به مکه و نجران رفت و در این ماجرا سى هزار نفر را به قتل رساند و گروهى را به آتش کشید و سوزاند. على(ع) بُسر را نفرین کرد؛ چیزى نگذشت که او جنون پیدا کرد و پیوسته هذیان مى گفت و در آخر عمر قاذورات مى خورد.

این آیات درباره وليد بن مغيره مخزومى نازل شده است. وليد در مجلس مشرکان گفت: «شما گمان مى كنيد محمد ديوانه است؟!، آيا هرگز آثار جنون در او ديده ايد؟» گفتند: «نه» ... گفت: «... آيا هرگز سابقه دروغى درباره او داريد؟» گفتند: «نه او هميشه نزد ما به عنوان صادق و امين، شناخته مى شد». در اينجا قريش به وليد گفتند: «پس ... چه بگوييم؟» وليد گفت: «او فقط مرد ساحرى است؛ مگر نديده ايد ميان مردان و خانواده و فرزندان و دوستان ما جدايى مى افكند؟ ...». این کار ولید پیامبر اسلام را سخت آزرده کرد.

1 ـ قمار بزرگ ترین عامل هیجان و مرگ است. 2- 30درصد جنایت ها با قمار رابطه مستقیم دارد، و از عوامل به وجود آمدن 70 درصد جنایات دیگر نیز به شمار مى رود. 3- میلیاردها واحد از ثروت مردم جهان در این راه از بین مى رود. 4- از نظر اجتماعی بسیارى از قماربازان حاضر نمى شوند تن به کارهاى تولیدى و اقتصادى بدهند، قماربازان سربار اجتماع هستند و بدون این که کمترین سودى به این اجتماع برسانند از دست رنج آنها استفاده مى کنند، و گاهى هم که در بازى قمار باختند، براى جبران آن دست به سرقت مى زنند.

دشمنان اسلام براى تضعیف قرآن حربه های مختلفی را به کار می بردند؛ گاهی در مقابل آیات قرآن، آیاتی را می ساختند تا سند حقانیت آن را بی اعتبار جلوه دهند و گاهی به پیامبر(ص) نسبت جنون و دروغگویی می دادند و او را ساحر می نامیدند. آنها مى خواستند توده مردم را که شیفته قرآن شده بودند، از آن دور کنند. ولی نقشه آنان با همه این تلاش ها اثر نکرد و تشنگان حقیقت گروه گروه به سوى قرآن آمده و از زلال این پیام آسمانى سیراب می گشتند.