اگر آگاهى نسبت به ناپايدارى دنيا و جاودانگى آخرت و حقارت سرمايه هاى مادى در برابر عظمت پاداش الهى باشد، هرگز فريب زرق و برق جهان مادى، چشم انسان را خيره نكرده، و هرگز آرزوى ثروت قارونى نمى كند. امام صادق (ع) فرمود: از جمله سخنانى كه خداوند به موسى بن عمران (ع) فرمود، اين بود که: «إِنَّ عِبَادِيَ الصَّالِحِينَ زَهِدُوا فِيهَا بِقَدْرِ عِلْمِهِمْ بِي‏؛ بندگان صالح من به اندازه علم شان به من، زهد در دنيا را پيشه كرده اند». يعنى مقدار علم رابطه مستقيم با مقدار زهد دارد.

نكوهشِ دنياپرستى در روايات اسلامى، مخصوصا در سخنان پيامبر اكرم (ص) و خطبه هاى نهج البلاغه به صورت بسيار وسيعى ديده مى شود؛ از جمله: 1. رسول خدا (ص) فرمود: «بزرگترين گناهان، دنياپرستى است». 2. اميرمؤمنان على (ع) نيز فرمود: «دنياپرستى سرآغاز فتنه ها و ريشه همه محنت ها و رنج هاست». 3. اميرمؤمنان على (ع) در مورد آثار منفى دنياپرستى فرمود: «دنياپرستى خرد را فاسد مى كند و گوش قلب را از شنيدن سخنان حكمت آميز ناشنوا مى سازد و سبب عذاب دردناك [در دنيا و آخرت] مى شود». 4... .

امام به سبب پایبندی به دین و سنت، به فكر اصلاح جامعه بود. امام اساساً توسط قاتلين خلیفه پیشین بر سر كار آمد تا به زعم آنها خرابی ها را اصلاح كند. امام در مقابله با دنیاگرایی، عُمّال خویش را از نشستن سر سفره های رنگین نهی ‌کرد و در برابر سیاست عدم کتابت حدیث اقدام عملی نمود. در واقع امام تبیین دین را در رأس اقدامات اصلاحی خود قرار داده و کوشید تا با طرح سنت پیامبر(ص) و احیای اصول و فروع فراموش شده دین، جامعه را به سمت اصلاح هدایت کند.

ایشان می فرمايد: «امام شما از دنيايش به دو جامه كهنه و از غذاهايش به دو قرص نان قناعت كرده ... اگرچه شما نمى توانيد اين چنين باشيد؛ ولى مرا با پرهيزكارى و پيمودن راهِ درست يارى دهيد ... اين دنيا در چشم من بى ارزش تر از شيره تلخ درخت بلوط است! ... آيا همان گونه كه گوسفندان، شكم را از علف ها پر مى كنند و استراحت مى كنند، علی هم بايد از زاد و توشه خود سير شود و به استراحت پردازد؟ در اين صورت چشمش روشن باد كه پس از سال ها عمر، به چهارپايان اقتدا كرده است».

امام علي(ع) در خطبه 160 «نهج البلاغه»، برای بیدار ساختن دنیاپرستان، نسخه های عملی بسیار مفیدی از زندگی پیامبر(ص) ارائه می دهد و می فرماید: «برای تو [ای دلباخته دنیا] کافی است که روش رسول خدا(ص) را سرمشق خود قرار دهی و راهنمای خود در نکوهش دنیا و عیوب آن بشماری، با اینکه پیامبر(ص) توان و قدرت دستیابی به متاع دنیا را داشت؛ ولی خود به چنین زندگی ای مایل نبود؛ بنابراین شایسته است از آن پیشوای بزرگ پیروی کرد و زندگی خویش را با زندگی او پیوند داد».