حقيقت اخلاص آن است كه در نيّت انسان هيچ انگيزه اى جز انگيزه الهى حاكم نباشد. در روايات اسلامی تعبيرات لطيفى درباره حقيقت اخلاص و نشانه هاى مخلصين بيان شده است؛ از جمله این که: قلب و اعضای انسان مخلص تسلیم خداست. خير خود را در اختيار مردم مى گذارد و شرّ خود را باز مى دارد. در قلب او غیر خدا نیست. دوست ندارد او را به خاطر اعمال الهی اش بستایند. از تمام مخلوقات چشم برداشته و متوجّه خداوند شده است.